Trả lời Câu hỏi 5 trang 115 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Thực hành tiếng Việt: Giữ gìn và phát triển tiếng Việt. Hướng dẫn: Vận dụng tri thức Ngữ văn và tri thức cá nhân để lí giải.
Câu hỏi/Đề bài:
Có những cách diễn đạt của Xuân Diệu khi mới xuất hiện bị chê là viết theo Tây. Theo bạn, trong đoạn thơ của bài Vội vàng, cách diễn đạt nào có thể gọi là “Tây”, xa lạ với cách thông thường của người Việt? Hiện nay, ấn tượng về nét Tây trong những cách diễn đạt của Xuân Diệu có gì thay đổi không? Bạn nhận xét như thế nào về điều đó?
Hướng dẫn:
Vận dụng tri thức Ngữ văn và tri thức cá nhân để lí giải.
Lời giải:
-Những cách diễn đạt “Tây” của Xuân Diệu:
+ Xuân Diệu là một trong những nhà thơ tiên phong của phong trào Thơ Mới, ông đã có nhiều cách diễn đạt mới mẻ, táo bạo, chịu ảnh hưởng của thơ ca phương Tây. Một số cách diễn đạt “Tây” trong thơ Xuân Diệu có thể kể đến như:
Sử dụng các hình ảnh thơ độc đáo, táo bạo:
“Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều / Và non nước, và cây, và cỏ rạng” (Vội vàng)
“Em là dòng suối mát trong veo / Ta là con chim hót giữa đôi bờ” (Yêu)
Sử dụng những từ ngữ gợi cảm, giàu sức biểu cảm:
“Chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng, / Cho no nê thanh sắc của thời tươi” (Vội vàng)
“Rung động niêm phong, nhịp cánh vội / Em xao xuyến hồn ta, cõi phiêu bồng” (Giục giã)
Sử dụng cấu trúc câu linh hoạt, phá cách:
“Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi!” (Vội vàng)
“Ô, khát khao, khát khao! / Ta ước gì ôm hết châu Âu / Và cả Châu Á vào lòng” (Vội vàng)
-Cách diễn đạt “Tây” trong đoạn thơ Vội vàng:
+ Đoạn thơ trích từ bài “Vội vàng” của Xuân Diệu là một ví dụ điển hình cho cách diễn đạt “Tây” của ông. Những hình ảnh thơ độc đáo, táo bạo như “thâu trong một cái hôn nhiều”, “chếnh choáng mùi thơm”, “đã đầy ánh sáng”, “no nê thanh sắc” cùng cấu trúc câu linh hoạt, phá cách “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi!” đã khiến cho nhiều người đọc đương thời cảm thấy xa lạ với cách thông thường của người Việt.
-Sự thay đổi ấn tượng về nét Tây trong thơ ca Việt Nam:
+Ngày nay, ấn tượng về nét Tây trong thơ ca Việt Nam đã có nhiều thay đổi. Sau một thời gian dài tiếp xúc với văn hóa phương Tây, người Việt Nam đã dần quen thuộc với những cách diễn đạt mới mẻ, táo bạo. Thơ ca Việt Nam ngày nay cũng đã tiếp thu nhiều tinh hoa của thơ ca phương Tây, nhưng vẫn giữ được bản sắc riêng của dân tộc.
-Nhận xét: Việc Xuân Diệu sử dụng những cách diễn đạt “Tây” trong thơ ca đã góp phần làm phong phú thêm ngôn ngữ thơ ca Việt Nam, đồng thời thể hiện được những cảm xúc, suy nghĩ mới mẻ của con người hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng những cách diễn đạt này cần phải phù hợp với ngữ cảnh và đối tượng giao tiếp, tránh lạm dụng hoặc sử dụng một cách gượng ép.