Lời giải Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 80 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo – Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc (Nguyễn Đình Chiểu).
Câu hỏi/Đề bài:
Phân tích một đoạn hoặc một số câu trong bài mà theo bạn là đã thể hiện một cách sâu sắc, thấm thía tình cảm của nhân dân và của tác giả đối với sự hi sinh của người nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Hướng dẫn:
Đọc kĩ văn bản lựa chọn những câu thơ thể hiện tình cảm của nhân dân và của tác giả đối với sự hi sinh của người nghĩa sĩ Cần Giuộc
Lời giải:
Cách 1
Từ “Ôi thôi thôi!” đến hết.
→ Tác giả luận về ý nghĩa cao cả của sự hi sinh và bày tỏ tình cảm xót thương của nhân dân đối với những người vì nước quên thân:
– Sự xót thương dành cho người nghĩa sĩ, nỗi đau thương trùm lên đời sống và số phận người mẹ già ngồi khóc trẻ trong lều khuya leo lét ánh đèn.
– Cái chết của nghĩa binh đánh động người còn sống ý thức hơn về số phận của đồng bào, nhắc nhở rằng binh tướng giặc còn đó đã làm cho bốn phía mây đen, phải tiếp tục vùng lên để cứu nước, cứu nòi.
– Khẳng định họ mất đi về mặt thể xác nhưng luôn luôn sống trong tâm trí những người dân Nam Bộ nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung.
Cách 2:
Bài thơ “Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc” của Nguyễn Đình Chiểu là một tác phẩm văn tế ca ngợi và kính phục những người nghĩa sĩ nông dân dũng cảm đã hi sinh vì Tổ quốc. Dưới đây là phân tích một số câu trong bài thơ:
– Câu 3-4:
+ “Hỡi ơi! Súng giặc đất rền; lòng dân trời tỏ.”
+ Phân tích: Câu này thể hiện tình cảm của tác giả đối với lòng dũng cảm của những người nghĩa sĩ nông dân. “Súng giặc đất rền” tượng trưng cho cuộc chiến đấu chống giặc ngoại xâm. “Lòng dân trời tỏ” thể hiện lòng yêu nước và tình cảm của nhân dân đối với những người anh hùng.
– Câu 5-6:
+ “Mười năm công vỡ ruộng, chưa ắt còn danh nổi như phao; một trận nghĩa đánh Tây, thân tuy mất tiếng vang như mõ.”
+ Phân tích: Câu này miêu tả sự hy sinh của người nghĩa sĩ. “Mười năm công vỡ ruộng” thể hiện sự cống hiến và đau khổ của họ. “Một trận nghĩa đánh Tây” tượng trưng cho cuộc chiến đấu chống Pháp. Mặc dù họ không nổi danh như phao, nhưng tiếng vang của họ vẫn tồn tại.
– Câu 7-8:
+ “Nhớ linh xưa: Cui cút làm ăn; toan lo nghèo khó. Chưa quen cung ngựa, đâu tới trường nhung; chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ.”
+ Phân tích: Câu này tạo hình ảnh về cuộc sống bình dị của người nghĩa sĩ. Họ là những người nông dân chăm chỉ làm việc trên ruộng, không quen cung ngựa hay trường nhung. Tuy nhiên, họ đã tự nguyện đứng lên chiến đấu vì Tổ quốc.
Bài thơ “Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc” đã thành công trong việc tạo hình tượng và thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả đối với sự hi sinh của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Cách 3:
Trong bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” của Nguyễn Đình Chiểu, có nhiều đoạn thể hiện sâu sắc tình cảm của nhân dân và tác giả đối với sự hi sinh của người nghĩa sĩ. Một trong những đoạn tiêu biểu có thể phân tích là:
“Hỡi ơi! Súng giặc đất rền; lòng dân trời tỏ. Mười năm công vỡ ruộng, chưa ắt còn danh nổi như phao; một trận nghĩa đánh Tây, thân tuy mất tiếng vang như mõ.”
Đoạn trích này thể hiện niềm đau đớn và tự hào xen lẫn của nhân dân đối với những người nghĩa sĩ đã hy sinh. “Súng giặc đất rền” mô tả âm thanh của trận chiến ác liệt, còn “lòng dân trời tỏ” thể hiện sự trong sáng và kiên định của ý chí nhân dân. Câu thơ cũng nói lên sự đánh đổi lớn lao: mười năm lao động cực nhọc trên ruộng đồng không thể sánh bằng một phút hi sinh vì nghĩa lớn, để lại tiếng thơm mãi mãi như tiếng mõ vang trong đêm tĩnh lặng.
Đây là sự ca ngợi sự hi sinh anh dũng của những người nghĩa sĩ, đồng thời cũng là lời nhắc nhở về giá trị của sự sống và cái chết khi đặt vào bối cảnh lịch sử đầy biến động.