Giải Câu hỏi bài 4 trang 54 SGK Khoa học tự nhiên (KHTN) 9 Chân trời sáng tạo – Ôn tập chủ đề 3. Hướng dẫn: Vận dụng kiến thức đã học về mạch điện mắc nối tiếp.
Câu hỏi/Đề bài:
Cho đoạn mạch điện AB như hình bên. Điện trở R có trị số 10 Ω. Khi biến trở Rb được điều chỉnh từ giá trị 0 đến 40 Ω thì số chỉ nhỏ nhất và lớn nhất của vôn kế bằng bao nhiêu? Biết UAB = 12 V.
Hướng dẫn:
Vận dụng kiến thức đã học về mạch điện mắc nối tiếp:
– Điện trở tương đương của đoạn mạch: Rtđ = R1 + R2
– Cường độ dòng điện trong mạch: I = I1 = I2
– Hiệu điện thế: U = U1 + U2
Lời giải:
Mạch AB có hai điện trở mắc nối tiếp:
=> IAB = I = Ib ; UAB = U + Ub.
Chỉ số trên vôn kế là Ub.
\({U_b} = {U_{AB}} – U = {U_{AB}} – IR = {U_{AB}} – \frac{{{U_{AB}}}}{{{R_{td}}}}R = {U_{AB}}\left( {1 – \frac{R}{{R + {R_b}}}} \right) = 12\left( {1 – \frac{{10}}{{10 + {R_b}}}} \right)\)
Số chỉ nhỏ nhất và lớn nhất của vôn kế là:
\({U_{b\min }} = {U_{AB}} – U = {U_{AB}} – IR = {U_{AB}} – \frac{{{U_{AB}}}}{{{R_{td}}}}R = {U_{AB}}\left( {1 – \frac{R}{{R + {R_b}}}} \right) = 12\left( {1 – \frac{{10}}{{10 + 40}}} \right) = 9,6{\rm{ V}}\)
Số chỉ nhỏ nhất và lớn nhất của vôn kế là:
\({U_{bmax}} = {U_{AB}} – U = {U_{AB}} – IR = {U_{AB}} – \frac{{{U_{AB}}}}{{{R_{td}}}}R = {U_{AB}}\left( {1 – \frac{R}{{R + {R_b}}}} \right) = 12\left( {1 – \frac{{10}}{{10 + 0}}} \right) = 0\)