Giải Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 44 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Cảm hoài (Trích Nỗi lòng – Đặng Dung). Tham khảo: Đọc kĩ hai câu luận để phát hiện ra những biểu tượng quen thuộc của thơ trung đại.
Câu hỏi/Đề bài:
Trong hai câu luận, tác giả sử dụng những biểu tượng quen thuộc của thơ trung đại để bày tỏ nỗi lòng. Hãy giải thích ý nghĩa của một số biểu tượng (xoay trục đất, rửa binh khí, kéo sông Ngân…) và nêu cảm nhận về nỗi lòng của nhân vật trữ tình.
Hướng dẫn:
Đọc kĩ hai câu luận để phát hiện ra những biểu tượng quen thuộc của thơ trung đại, vận dụng tri thức Ngữ văn để giải thích ý nghĩa một số biểu tượng . Chú ý đến những từ ngữ miêu tả tâm trạng, cảm xúc để tìm hiểu về nỗi lòng của nhân vật trữ tình.
Lời giải:
Cách 1
Giải thích ý nghĩa của một số biểu tượng quen thuộc:
+ “xoay trục đất, kéo sông Ngân” : Hình tượng một con người to lớn, ấp ủ hoài bão kinh người, con người muốn lên cao chiếm lĩnh về không gian trong cái nhìn xa xăm, bao quát, đăng cao để viễn vọng, để “thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”
+ “rửa binh khí” : Có thể hiểu là chuẩn bị binh sĩ trước khi gặp mưa. Vũ Vương chuẩn bị binh sĩ để phạt trừng kẻ thù và gặp mưa. Mặc dù có người nghĩ rằng điều này không thuận lợi, nhưng Vũ Vương cho rằng là trời giúp rửa sạch binh khí để chuẩn bị cho cuộc xuất chinh. Cũng có thể hiểu “rửa binh khí” là rửa sạch binh khí để cất giữ, ý nói đến sự chuẩn bị cho chiến tranh. Ở đây, Đặng Dung đang đưa quân đánh quân Minh, thể hiện ý sẵn sàng chiến đấu hoặc ý nói đất nước thanh bình không còn cảnh binh lửa, sau khi thắng trận trở về, các tướng cầm quân tìm đến bãi sông rộng để binh sĩ được tắm mát nghỉ ngơi.
+ “Long Tuyền”: thanh tể tướng kiếm, đây là thanh dương, một trong bốn kiếm báu trong kho tàng điển tích Tàu.
Cách 2:
– Ý nghĩa của biểu tượng:
+ Xoay trục đất: hỗ trợ xoay chuyển địa trục (trục đất)
+ Rửa binh khí: chuẩn bị cho trận chiến
+ Kéo sông Ngân: mượn ý thơ của Đỗ Phủ -> thể hiện ý chí chiến đấu
– Cảm nhận nỗi lòng của nhân vật trữ tình: thể hiện ý sẵn sàng chiến đấu bảo vệ đất nước.
Cách 3:
Để nói lên chí khí, khát vọng của bản thân, Đặng Dung đã sử dụng hai hình ảnh kì vĩ, mang tầm vóc vũ trụ là “phù địa trục” và “vấn thiên hà”. Đó là khát vọng thành thực, đẹp đẽ nhất trong cuộc đời của người anh hùng Đặng Dung. Nhà thơ khát khao xoay chuyển trái đất, xoay vần thế sự, mong muốn được đóng góp sức lực,. tài năng cho sự nghiệp cứu nước của vua chúa.