Soạn văn Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 113 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Hồn Trương Ba – da Hàng Thịt (Lưu Quang Vũ).
Câu hỏi/Đề bài:
Xác định xung đột chính trong đoạn trích. Qua xung đột đó, Lưu Quang Vũ làm nổi bật bi kịch gì của con người
Hướng dẫn:
Đọc kĩ văn bản, chú ý các xung đột có trong văn bản, sử dụng cảm nhận của bản thân để nêu lên tác dụng của các bi kịch đó.
Lời giải:
-Xung đột chính trong đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” là mâu thuẫn nội tâm của nhân vật Trương Ba khi linh hồn thanh cao của ông bị nhốt vào thân xác thô lỗ của anh hàng thịt. Mâu thuẫn này được thể hiện qua nhiều chi tiết:
+ Trương Ba không thể chấp nhận bản thân: Ông liên tục cảm thấy xa lạ với chính mình, “thấy mình như con rắn bò vào hang”, “thấy mình như con vẹt mượn lông”. Ông đau đớn khi nhận ra những bản năng thấp hèn của anh hàng thịt đang dần lấn át tâm hồn thanh cao của mình.
+ Trương Ba phải đấu tranh để giữ gìn bản sắc: Ông cố gắng cư xử đúng mực, giữ gìn nếp sống đạo đức của một người nông dân chất phác. Tuy nhiên, bản năng của anh hàng thịt liên tục cám dỗ ông, khiến ông suýt ngã vào những ham muốn thấp hèn.
+ Trương Ba đối diện với sự xa lánh, nghi ngờ: Vợ con, bạn bè không còn nhận ra ông, xa lánh và nghi ngờ ông. Mâu thuẫn này khiến Trương Ba càng thêm đau khổ và cô đơn.
-Bi kịch của con người được làm nổi bật qua xung đột này:
+ Bi kịch đánh mất bản thân: Trương Ba bị giằng xé giữa hai bản ngã: bản ngã thanh cao của linh hồn và bản ngã thô lỗ của thể xác. Ông không thể hòa nhập với chính mình, dẫn đến sự giày vò, dằn vặt nội tâm.
+ Bi kịch bị tha hóa: Trương Ba dần bị tha hóa bởi những bản năng thấp hèn của anh hàng thịt. Ông suýt ngã vào những ham muốn vật chất, đánh mất phẩm giá của một con người.
+ Bi kịch cô đơn: Trương Ba bị cô lập bởi chính những người thân yêu nhất. Ông không thể chia sẻ nỗi đau khổ của mình với ai, càng thêm chìm đắm trong bi kịch.
-Lưu Quang Vũ đã sử dụng nghệ thuật xây dựng tình huống độc đáo, kết hợp với ngôn ngữ giàu sức gợi để khắc họa thành công bi kịch của con người trong vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”. Qua đó, tác giả gửi gắm thông điệp sâu sắc về giá trị của nhân phẩm, về tầm quan trọng của việc giữ gìn bản sắc con người trong cuộc sống.