Hướng dẫn giải Câu 3 Giải bài tập Tiếng Việt trang 98sách bài tập văn 12 (trang 98) – SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo. Hướng dẫn: Đọc kĩ ngữ liệu.
Câu hỏi/Đề bài:
Xác định biện pháp tu từ nghịch ngữ trong các ngữ liệu thi ca dưới đây và nêu tác dụng của chúng:
a, “Ôi bồng bềnh trĩu nặng, ôi hư phù trang nghiêm! Cõi hỗn mang ngập tràn hình hài hoàn mĩ! Lông vũ nặng, khói đen sáng, lửa buốt lạnh, sức lực mòn. Thức trong ngủ, ta không là ta nữa! Ta trong tình yêu, tình yêu không trong ta:.
(Sếch-xpia, Rô-mê-ô và Giu-li-ét)
b.
Một người tù làm ta phá cửa các nhà gian
Một kẻ lưu vong gắn lòng ta vào đất nước
Một trái tim đau chia phần cho ta hạnh phúc
Một tiếng thét căm thù làm ta muốn yêu thương.
(Chế Lan Viên, 60 tuổi một nhà thơ lưu vong nước Thổ)
c.
Thế sự đua nhau nói dại khôn
Biết ai là dại, biết ai là khôn.
Khôn nghề cờ bạc là khôn dại,
Dại chốn văn chương, ấy dại khôn.
(Tú Xương, Dại khôn)
d.
Thời khắc đắm say! Mùa buồn đến!
Phút chia phôi dịu nhẹ mơ màng.
Rừng thu khoác áo tía vàng,
Thiên nhiên tàn úa huy hoàng, yêu sao.
(A.Pu-xki, Tiểu thuyết thơ Ép-ghê-nhi Ô-nê-ghin)
Hướng dẫn:
Đọc kĩ ngữ liệu.
Lời giải:
a,
– Biện pháp nghịch ngữ: “bồng bềnh”-”trĩu nặng”, “hư phù”- “trang nghiêm”, “lông vũ”- “nặng”, “khói đen”- “sáng”, “lửa”- “buốt lạnh”, “thức”- “ngủ”, “ta trong tình yêu”- “tình yêu trong ta”.
– Tác dụng: Tạo ra những mâu thuẫn, đối lập trong suy nghĩ của nhân vật, thể hiện sự hỗn độn trong tâm hồn khi đối diện với tình yêu.
b.
– Biện pháp nghịch ngữ: “người tù”- “phá cửa các nhà gian”, “kẻ lưu vong”- “gắn lòng ta vào đất nước”, “trái tim đau”- “chia phần cho ta hạnh phúc”, “tiếng thét căm thù”- “làm ta muốn yêu thương”.
– Tác dụng: Thể hiện sự phức tạp, đa diện của cuộc sống và con người. Qua đó, tác giả diễn tả được những cảm xúc
c.
– Biện pháp nghịch ngữ: dại-khôn
– Tác dụng: Tạo ra sự mỉa mai, châm biếm đối với quan điểm về dại, khôn trong xã hội.
d.
– Biện pháp nghịch ngữ: đắm say-mùa buồn, chia phôi-dịu nhẹ mơ màng, tàn úa-huy hoàng
– Tác dụng: diễn tả sự phức tạp trong cảm xúc của nhân vật trước những biến đổi của cuộc sống. Qua đó cho thấy một vẻ đẹp buồn man mác.