Lời giải Câu 2 Giải bài tập Tiếng Việt trang 98sách bài tập văn 12 (trang 98) – SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo. Gợi ý: Đọc kĩ ngữ liệu.
Câu hỏi/Đề bài:
Chỉ ra những cách diễn đạt trái với cách diễn đạt thông thường trong các ngữ liệu dưới đây. Những diễn đạt ấy biểu hiện sắc thái trào phúng gì?
a, Ba người của cái gia đình hành khất thì bắt chấy rận cho nhau một cách nên thơ.
(Vũ Trọng Phụng, Số đỏ)
b, Thì lúc ấy, trên bở đầm, quan huyện tư pháp là một, cụ lục sự là hai, cậu lính lệ là ba, cùng trịnh trọng làm việc và cùng trình trọng khạc nhổ.
(Nguyễn Công Hoan, Thịt người chết)
c, Đây là bà Phán, một người phụ nữ đã thủ tiết với hai đời chồng, một bậc mẹ hiền, có công với làng thể thao.
(Vũ Trọng Phụng, Số đỏ)
d, Ông ta thành kính xơi hai con gà gô, với lại nửa cái đùi cừu băm nhỏ […] Để luyện cho linh hồn mình chống đau khổ, trong bữa ăn sáng, ông ta uống liền một hơi bốn cốc rượu vang để bù vào chỗ máu bà bị mất.
(Mô-li-e, Tác-tuýp)
Hướng dẫn:
Đọc kĩ ngữ liệu
Lời giải:
a,
– Diễn đạt trái với thường lệ: “bắt chấy rận” là hành động liên quan đến việc vệ sinh cá nhân. Tuy nhiên, tác giả lại miêu tả hành động này bằng cụm từ “một cách nên thơ”
– Sắc thái trào phúng: Tác giả đang chế giễu sự nghèo đói, sự thiếu thốn, từ đó tạo ra sắc thái mỉa mai cách mà họ đang cố gắng làm, họ đang có khiến cho cuộc sống của họ trở nên “văn vẻ” hơn.
b,
– Diễn đạt trái với thường lệ: Đặt từ “làm việc” ngang với từ “khạc nhổ”
– Sắc thái trào phúng: Châm biếm, mỉa mai sự vô trách nhiệm, tùy tiện, lười biếng của bộ máy quan lại thời đó
c,
– Diễn đạt trái với thường lệ: “thủ tiết với hai đời chồng”. Bình thường cụm từ “thủ tiết” để ám chỉ người con gái kết hôn và chung thủy với một người chồng của mình. Nhưng tác giả lại ghi rằng “thủ tiết với hai đời chồng”, đây không phải là cách ghi sai mà là một cách diễn đạt có dụng ý
– Sắc thái trào phúng: tạo ra sự hài hước bằng cách sử dụng lối chơi chữ. Tác giả đang muốn nói về sự “lẳng lơ” của nhân vật Phán. Đồng thời chế giễu quan niệm lỗi thời về người phụ nữ và những danh hiệu được gắn cho họ một cách tùy tiện.
d,
– Diễn đạt trái với thường lệ: “uống rượu để bù vào chỗ máu bà bị mất” là một cách diễn đạt mang tính châm biếm, hài hước, một cách diễn đạt vô lý
– Sắc thái trào phúng: Tác giả đang mỉa mai sự giả tạo, che đậy những hành động ích kỷ của mình bằng những lý lo cao cả.