Trang thơ đã gấp lại nhưng trong tâm trí người đọc vẫn hiện lên hình ảnh những cơn sóng đang xôn xao đua nhau xô vào bờ….. Nội dung các em đang xem là một trong những bài viết thuộc “Phân tích hai khổ thơ cuối trong bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh (tiếp)” trong Bài 1: Thơ và truyện thơ – Văn mẫu 11 Cánh diều.
Câu hỏi/Đề bài:
Trong thơ ca Việt Nam, tình yêu luôn là một chủ đề muôn thuở. Nếu trong tình yêu Xuân Diệu luôn vội vã, cuống quýt và hối hả thì Xuân Quỳnh lại vô cùng kín đáo trong tình yêu, mang đầy trăn trở nhưng cũng đầy đắm say. Một trong những bài thơ nổi tiếng của Xuân Quỳnh đó là “Sóng”. Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh sóng để thể hiện tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu. Đặc biệt, hai khổ thơ cuối của bài thơ đã lột tả tâm trạng lo lắng khi yêu và khao khát mãnh liệt muốn sống hết mình vì tình yêu của cuộc đời mình.
Trong tình yêu, người phụ nữ có nhớ có mong, có tương tư và hy vọng. Không những thế, sự lo âu về hạnh phúc mong manh cũng luôn thường trực trong tâm hồn người phụ nữ. Điều đó đã được Xuân Quỳnh thể hiện qua bốn câu thơ:
“Cuộc đời tuy dài thếNăm tháng vẫn đi quaNhư biển kia dẫu rộngMây vẫn bay về xa”
Từ sự lo lắng cho tình yêu, hạnh phúc, nhà thơ suy tư đến cuộc đời và năm tháng. “Cuộc đời tuy dài” nhưng nữ sĩ lo âu “năm tháng vẫn đi qua”. Qua đó tác giả nhấn mạnh cuộc đời dù có dài nhưng so với sự trôi đi của bánh xe thời gian vô tận thì cuộc đời vẫn thật nhỏ bé và trôi nhanh lắm. Nhà thơ đã rất khéo léo khi mượn hình ảnh ẩn dụ “biển” và “mây” để nói lên cảm xúc lo âu của mình. Trong thơ ca viết về tình yêu, biển là một hình ảnh quen thuộc và mang giá trị biểu cảm lớn, ta đã bắt gặp khá nhiều hình ảnh của biển như:
“Chỉ có thuyền mới hiểuBiển mênh mông nhường nàoChỉ có biển mới biếtThuyền đi đâu về đâu”
Đối với Xuân Quỳnh, dù biển kia có “rộng” lớn bao nhiêu, bao dung đến mấy như tình yêu của người thi sĩ thì áng mây là tình yêu nhỏ bé mong manh vẫn có thể “bay về xa” mãi mãi. Tâm hồn người phụ nữ khi yêu là thế, dù có đang hạnh phúc bao nhiêu, say đắm bao nhiêu vẫn mang một chút trắc trở và hoài nghi về sự bền vững của tình yêu. Bởi thế, những lo âu thấp thỏm thường trực trong tâm hồn nữ sĩ Xuân Quỳnh cũng là một điều dễ hiểu.
Từ sự lo âu về sự bền vững trong tình yêu mong manh, nhà thơ bày tỏ niềm khát khao mãnh liệt muốn sống hết mình với tình yêu vĩnh hằng:
“Làm sao được tan raThành trăm con sóng nhỏGiữa biển lớn tình yêuĐể ngàn năm còn vỗ”
Hai từ “làm sao” mở đầu câu thơ vang lên như một câu hỏi tu từ cho thấy nhà thơ đang mong mỏi tìm kiếm một phép màu để có được tình yêu chân thành, hạnh phúc vô ngần. Từ những con sóng lòng trong tình yêu, nhà thơ Xuân Quỳnh khát khao “được tan ra” thành “trăm con sóng nhỏ”. Điều đó cho thấy từ những trăn trở, nữ sĩ trở nên khao khát một cách mãnh liệt và cháy bỏng vô cùng, ao ước một tình yêu trọn vẹn, tròn đầy. Đối với trái tim đang yêu của người thi sĩ, dường như một con sóng vẫn chưa đủ, một con sóng quá nhỏ bé so với “biển lớn tình yêu” mênh mông, lớn lao. Bởi thế ước muốn tan ra thành “trăm con sóng nhỏ” của nhà thơ là hy vọng, là khát vọng vô cùng chính đáng. Nhà thơ không chỉ ước muốn tan thành trăm con sóng mà còn khát khao “ngàn năm còn vỗ”. Hình ảnh “ngàn năm còn vỗ” cho thấy khát khao tột cùng được sống hết mình muôn đời mãi mãi trong tình yêu. Đọc câu thơ, người đọc hình dung ra những con sóng đang xôn xao vô đập trên biển lớn, từng con sóng cứ dồn dập nối tiếp nhau vào bờ. Đó cũng chính là nhịp tim, là tiếng sóng lòng của thi sĩ Xuân Quỳnh vẫn đang thiết tha, khao khát và đắm say được sống với tình yêu vĩnh hằng.
Hai khổ thơ chỉ với tám câu thơ ngắn gọn, hình ảnh thơ đặc sắc có chọn lọc đã có sức gợi lớn đối với người đọc, người nghe. Nhịp thơ khi nhịp nhàng, lúc dồn dập tựa như tiếng sóng vỗ đập lúc nhanh, lúc chậm mang cho người đọc cảm giác như được hòa mình vào bài thơ, được sống trong những phút giây dạt dào hạnh phúc của tâm hồn một người đang yêu. Đó là một trong những đặc sắc nghệ thuật tạo nên dấu ấn riêng cho bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh.
Trang thơ đã gấp lại nhưng trong tâm trí người đọc vẫn hiện lên hình ảnh những cơn sóng đang xôn xao đua nhau xô vào bờ. Bài thơ “Sóng” cùng hai khổ thơ cuối bài đã thành công diễn tả tâm trạng của người phụ nữ khi yêu, luôn rơi vào lo lắng về sự mong manh trong tình yêu. Đồng thời, nữ sĩ cũng nhấn mạnh khát khao mãnh liệt và hết sức cháy bỏng muốn sống hết mình trong tình yêu vĩnh hằng. Hình ảnh “sóng” được tác giả sử dụng để thể hiện tiếng lòng của mình và giúp cho bài thơ trở thành một tác phẩm xuất sắc, đã và sẽ để lại nhiều dư vị trong trái tim của bạn đọc, đặc biệt là những tâm hồn đang say đắm trong tình yêu.