Giải chi tiết Câu 4 Giải Đọc và thực hành tiếng Việt bài 1 (trang 9) – SBT Văn 10 Kết nối tri thức. Gợi ý: Đọc lại bài thơ của Ba-sô trong SGK Ngữ Văn 10, tập 1, trang 45.
Câu hỏi/Đề bài:
Xác định mỗi liên hệ giữa ba hình ảnh được gợi lên từ ba dòng thơ trong bài thơ Hai-cư của Ba-sô. So với hai hình ảnh đầu tiên, hình ảnh sau cùng có vị trí như thế nào?
Hướng dẫn:
Đọc lại bài thơ của Ba-sô trong SGK Ngữ Văn 10, tập 1, trang 45.
Lời giải:
– Ba dòng thơ, mỗi dòng gợi lên một hình ảnh riêng: cành khô, cánh quạ chiều thu.
– Thoạt nhìn, những hình ảnh này có vẻ xuất hiện một cách ngẫu nhiên, không có mối liên hệ với nhau. Sự thực, chúng là những yếu tố hợp thành của một thể thống nhất.
+ Một cành khô hay cánh quạ tự chúng chưa nói được điều gì rõ rệt, thậm chí chỉ tồn tại đơn thuần như những khái niệm khách quan. Chỉ khi hai hình ảnh trên phối hợp với nhau thì cái tối giản bất biến của bản chất thế giới mới hiện hình, gợi lên một sự chiêm nghiệm trong tịch lặng. Chiều thu vừa như một bối cảnh nền vừa như kết quả cuối cùng có được hay thần thái toát lên của bức tranh – thơ, khi trên cành khô, một cánh quạ từ đâu đáp xuống, im lìm.
+ Theo góc nhìn khác, trong bài thơ chỉ có hai hình ảnh đúng nghĩa, được “vẽ” theo lối điểm xuyết, còn chiều thu chỉ là tên gọi của một trạng thái tâm hồn mà nhân vật trữ tình muốn hưởng đến hay đã đạt đến, một khi đã chủ động gạt hết mối bận tâm về những dáng vẻ (hình tướng) luôn thay đổi của vạn vật.