Đáp án Câu hỏi 1 mục III trang 23 SGK Địa lí 10 – Bài 4. Trái Đất. Thuyết kiến tạo mảng. Tham khảo: Quan sát hình 4.4 và đọc thông tin trong mục 1 (Nội dung thuyết kiến tạo mảng).
Câu hỏi/Đề bài:
Dựa vào hình 4.4 và thông tin trong bài, em hãy:
– Trình bày khái quát nội dung thuyết kiến tạo mảng.
– Kể tên các mảng kiến tạo lớn của thạch quyển.
– Cho biết vì sao các mảng kiến tạo có thể di chuyển.
Hướng dẫn:
Quan sát hình 4.4 và đọc thông tin trong mục 1 (Nội dung thuyết kiến tạo mảng).
Lời giải:
– Nội dung thuyết kiến tạo mảng:
+ Ra đời vào những năm 60 của thế kỉ XX trên cơ sở thuyết “Lục địa trôi” của nhà bác học người Đức A.Vê-ghê-ne.
+ Vỏ Trái Đất trong quá trình hình thành bị gãy vỡ, tách ra thành những mảng cứng (mảng kiến tạo).
+ Bề mặt Trái Đất được chia thành 7 mảng lớn và 1 số mảng nhỏ.
+ Các mảng kiến tạo nhẹ, nổi trên lớp vật chất quánh dẻo thuộc phần trên lớp man-ti và dịch chuyển trên lớp này => khi di chuyển có thể tách rời hoặc xô vào nhau.
– Tên 7 mảng kiến tạo lớn:
+ Mảng Âu – Á;
+ Mảng Thái Bình Dương;
+ Mảng Ấn Độ – Ôxtrây-li-a;
+ Mảng Phi;
+ Mảng Bắc Mỹ;
+ Mảng Nam Mỹ;
+ Mảng Nam Cực.
– Các mảng kiến tạo có thể di chuyển do hoạt động của các dòng dối lưu vật chất quánh dẻo và có nhiệt độ cao trong tầng man-ti trên.
Dựa vào hình 4.4, hình 4.5 và thông tin trong bài, em hãy:
– Cho biết các mảng kiến tạo gần nhau sẽ có các tiếp xúc như thế nào. Cho ví dụ minh họa về kết quả của các tiếp xúc vừa nêu.
– Giải thích sự hình thành dãy núi Hi-ma-lay-a (Himalaya) và vành đai lửa Thái Bình Dương.
Hướng dẫn:
Quan sát các hình 4.4, 4.5 và đọc thông tin trong mục 2 (Nguyên nhân hình thành các vùng núi trẻ, vành đai động đất, núi lửa).
Lời giải:
– Các mảng kiến tạo gần nhau sẽ có các tiếp xúc:
+ Tách rời nhau.
=> Ví dụ kết quả: Sống núi giữa Đại Tây Dương được hình thành do sự tách rời của 2 mảng Âu – Á và Bắc Mỹ.
+ Xô vào nhau.
=> Ví dụ kết quả: Các đảo núi lửa Phi-líp-pin hình thành do 2 mảng Thái Bình Dương và Phi-líp-pin xô vào nhau.
+ Hút chìm.
=> Ví dụ kết quả: dãy Coóc-đi-e ở Bắc Mỹ, dãy An-đét ở Nam Mỹ,…
+ Trượt bằng.
=> Ví dụ kết quả: Vết nứt tạo nên vịnh Ca-li-phoóc-ni-a giữa mảng Bắc Mỹ và mảng Thái Bình Dương.
– Sự hình thành dãy núi Hi-ma-lay-a (Himalaya) và vành đai lửa Thái Bình Dương do 2 mảng Ấn Độ – Ô-xtrây-li-a và mảng Âu – Á xô vào nhau làm uốn nếp các lớp đá lên khỏi mặt đất tạo thành các dãy núi cao và sinh ra núi lửa.