Trả lời Câu hỏi 1 trang 65 SGK Ngữ văn 9 Cánh diều – Thực hành tiếng Việt bài 8. Tham khảo: Vận dụng kiến thức về câu rút gọn.
Câu hỏi/Đề bài:
Tìm câu rút gọn trong những câu dưới đây. Xác định thành phần bị lược bỏ và chỉ ra văn cảnh cho phép hiểu đúng, hiểu rõ nghĩa của mỗi câu rút gọn tìm được.
a) Tiếng hát ngừng. Cả tiếng cười. (Nam Cao)
b) Hai người qua đường đuổi theo nó. Rồi ba bốn người, sáu bảy người.
(Nguyễn Công Hoan)
c) Cũng chỉ được bằng ấy câu, ông lão lại lật đật bỏ đi nơi khác. Còn phải kể cho người khác biết chứ. (Kim Lân)
d) Anh cảm thấy yên tâm, và cái ý định đưa vợ con đi chơi đây đó mỗi nơi một tí cho mở mang tầm mắt cứ nhạt dần. Ngại, rất ngại. Ban ngày bận bù đầu lên ở cơ quan. (Trần Đức Tiến)
Hướng dẫn:
Vận dụng kiến thức về câu rút gọn.
Lời giải:
Cách 1
a.
Câu rút gọn: Cả tiếng cười
=> Rút gọn VN “ngừng”
Văn cảnh: Trong tình huống này, việc ngừng cất lên tiếng hát cũng đồng nghĩa với việc cười ngừng lại.
b.
Câu rút gọn: Rồi ba bốn người, sáu bảy người.
=> Rút gọn VN “đuổi theo nó”
Văn cảnh: Tính chất hành động trước tiên của hai người là đuổi theo, rồi số lượng người tham gia sau đó tăng tiếp theo.
c.
Câu rút gọn: Còn phải kể cho người khác biết chứ
=> Rút gọn CN “Ông lão”
Văn cảnh: Ông lão chỉ dừng lại ở một câu chuyện mới, sau đó lại nhanh chóng rời khỏi nơi đó để chuyển sang kể tiếp cho người khác.
d.
Câu rút gọn:
– Ngại, rất ngại
– Ban ngày bận bù đầu lên ở cơ quan
=> Rút gọn CN “Anh”
Văn cảnh: Anh muốn thực hiện một kế hoạch với vợ con nhưng ngại, lười và sự bận rộn vào ban ngày khiến ý định đó trở nên khó khăn
Cách 2:
Câu |
Câu rút gọn |
Thành phần bị lược bỏ |
Văn cảnh |
a |
Cả tiếng cười |
Rút gọn VN “ngừng” |
Trong tình huống này, việc ngừng cất lên tiếng hát cũng đồng nghĩa với việc cười ngừng lại. |
b |
Rồi ba bốn người, sáu bảy người. |
Rút gọn VN “đuổi theo nó” |
Tính chất hành động trước tiên của hai người là đuổi theo, rồi số lượng người tham gia sau đó tăng tiếp theo. |
c |
Còn phải kể cho người khác biết chứ |
Rút gọn CN “Ông lão” |
Ông lão chỉ dừng lại ở một câu chuyện mới, sau đó lại nhanh chóng rời khỏi nơi đó để chuyển sang kể tiếp cho người khác. |
d |
– Ngại, rất ngại – Ban ngày bận bù đầu lên ở cơ quan |
Rút gọn CN “Anh” |
Anh muốn thực hiện một kế hoạch với vợ con nhưng ngại, lười và sự bận rộn vào ban ngày khiến ý định đó trở nên khó khăn |