Giải chi tiết Bài tham khảo Mẫu 2 Viết văn bản thuyết minh giải thích hiện tượng sạt lở đất – Văn mẫu 8 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
Đất trượt hay lở đất là một hiện tượng địa chất đề cập đến sự chuyển động của một phần nền đất so với phần khác theo một bề mặt do sự mất cân bằng về trọng lực. Mặc dù vai trò của trọng lực là yếu tố chính gây trượt, nhưng còn có những yếu tố khác góp phần làm mất cân bằng đối với sự ổn định mái dốc như ban đầu.
Hầu hết mọi vụ sạt lở đất đều có nguyên nhân, trong đó 3 nguyên nhân chính là địa chất, hình thái và hoạt động của con người. Thông thường nhất là tác động của ngoại lực gây nên. Sức bền vật liệu liên kết với nhau trên mái dốc, trên đỉnh đồi bị phá vỡ do tác động của ngoại lực. Thường là tác động của trọng lực. Những vụ sạt lở đất thông thường nhất là do mưa lớn. Nước làm phân rã tạm thời các mối liên kết của đất đá, rễ cây, thảm thực vật. Hoặc nước ngầm, tuyết tan và động đất.
Một số dấu hiệu có thể nhận biết sớm nguy cơ xảy ra sạt lở đất như: Mưa trong thời gian dài hoặc mưa với cường độ rất lớn trong nhiều giờ; Nước ở sông suối chuyển màu đục, trên mặt nước xuất hiện bọt; Nước chảy ra từ chân sườn dốc, khe, rãnh của sườn dốc mang theo bùn đất. Bên cạnh đó là xuất hiện vết rạn nứt ở bề mặt sườn dốc, bờ sông, suối; Nước chảy mặt trước chân sườn dốc có dấu hiệu bất thường như: trên mặt đất xuất hiện bùn lầy sũng nước, mực nước giếng ở khu vực sạt lở hoặc lân cận đột ngột tăng lên; Mặt đất bắt đầu dịch chuyển xuống theo chiều dốc, các lớp đất ở khối trượt hạ thấp so với xung quanh. Ngoài ra, kết cấu của các công trình xây dựng trên mặt đất bị thay đổi như: cửa bị kẹt không thể đóng, mở; xuất hiện vết nứt trên tường nhà, tường bao; đồ vật trong nhà có hiện tượng rung hoặc dịch chuyển…; hàng rào, tường chắn, cột điện, cây cối bị nghiêng hoặc dịch chuyển; đường ống nước bị vỡ, máng dẫn nước bị nghiêng, đổ. Một số dấu hiệu khác như: Xuất hiện vết nứt, hố sụt trên mặt đất ở sân, vườn, lối đi; mặt đất có hiện tượng phồng rộp khi bước lên thấy bùng nhùng, nước ngầm trào lên mặt đất; Cây cối bị nghiêng, gẫy đổ, xuất hiện những âm thanh lạ, tiếng va đập của các tảng đá khi bị dịch chuyển; tiếng động do công trình xây dựng trên mặt đất bị sập, đổ…
Bước vào mùa mưa bão, hiện tượng sạt lở đất xảy ra tại nhiều nơi, gây thiệt hại nghiêm trọng về tính mạng và tài sản của người dân. Khi có những dấu hiệu trên, người dân cần theo dõi thông tin cảnh báo lũ quét, sạt ở đất, thông báo cho chính quyền và những người xung quanh. Các lực lượng địa phương cần theo dõi và tiến hành di dời nếu có nguy cơ lớn, cần bảo vệ tính mạng trước tiên.