Đáp án Câu hỏi Luyện tập trang 74 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức – Bài 16. Việt Nam dưới thời Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX). Gợi ý: Xem lại kiến thức mục 3, 4.
Câu hỏi/Đề bài:
1. Lập và hoàn thành bảng hệ thống (theo gợi ý dưới đây) về một số thành tựu tiêu biểu dưới thời Nguyễn.
2. Có quan điểm cho rằng: Nhà Nguyễn đã để lại di sản văn hoá đồ sộ. Em đồngý với quan điểm đó không? Vì sao?
3. Nêu cảm nghĩ của em về quá trình thực thi chủ quyền của nhà Nguyễn đốivới quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Hướng dẫn:
Xem lại kiến thức mục 3, 4
Lời giải:
1. Bảng hệ thống về một số thành tựutiêu biểu dưới thời Nguyễn.
|
Lĩnh vực |
Thành tựu tiêu biểu |
|
Văn học |
– Văn học chữ Nôm: Truyện Kiều của Nguyễn Du, thơ Nôm của Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh Quan, Cao Bá Quát… góp phần làm phong phú thêm nền văn học dân tộc. – Văn học dân gian được thể hiện dưới nhiều hình thức: tục ngữ, ca dao, dân ca, truyện Nôm dài, truyện tiếu lâm,… -> Phản ánh cuộc sống lao động và khát vọng của nhân dân, phê phán thói hư, tật xấu của xã hội phong kiến. |
|
Nghệ thuật |
– Âm nhạc: Nhã nhạc (nhạc cung đình) đến thời Nguyễn phát triển đến đỉnh cao. Văn nghệ dân gian xuất hiện hàng loạt làn điệu dân ca như: quan họ, trống quần, hát ví, hát cỏ là.. – Hội hoạ: nhiều dòng tranhdân gian, tiêu biểu là tranh Đông Hồ (Bắc Ninh), tranh Hàng Trống, tranh Kim Hoàng (Hà Nội),… – Kiến trúc, điêu khắc: kinh thành Huế, chùa Thiên Mụ, Cửu đỉnh (Thừa Thiên Huế), chùa Tây Phương và tượng 18 vị La Hán (Hà Nội), đình làng Đình Bảng (Bắc Ninh),… |
|
Tôn giáo |
– Phật giáo thời kì này tiếp tục phát triển. – Các giáo sĩ phương Tây tích cực truyền bá Công giáo. Số người theo Công giáo ngày càng đông, vì thế nhà thờ mọc lên ở khắp nơi. |
|
Khoa học |
– Sử học: đột phá trong việc biên soạn các công trình sử học. Tiêu biểu nhất phải kể đến Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Đại Nam thực lục (Quốc sử quán triều Nguyễn), Lịch triều hiến chương loại chí (Phan Huy Chủ)…. – Một số bộ địa lí và địa lí lịch sử có giá trị như Nhất thống địa dư chỉ (Lê Quang Định), Gia Định thành thông chí (Trịnh Hoài Đức)…. được biên soạn. – Y dược học nổi tiếng với bộ Hải Thượng y tông tâm lĩnh của danh y Lê Hữu Trác. |
2. Có quan điểm cho rằng: Nhà Nguyễn đã để lại di sản văn hoá đồ sộ. Em đồngý với quan điểm đó không? Vì sao?
Gợi ý
– Em đồng ý với quan điểm đó
– Vì: Nhà Nguyễn đã để lại di sản văn hóa đồ sộ, nhiều thành tựu văn hóa vẫn còn tồn tại đến ngày nay, một số di sản đã được UNESCO công nhận như Quần thể Di tích Cố đô Huế (1993), Nhã nhạc cung đình Huế (2003), Mộc bản triều Nguyễn (2009), Châu bản triều Nguyễn (2014) và mới đây Hệ thống thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế (2016).
Bên cạnh đó, sự hội tụ và kết tinh của các giá trị di sản văn hóa trên mảnh đất Huế còn được thể hiện qua nhiều loại hình độc đáo như các hoạt động lễ hội phong phú, ẩm thực với nhiều món ăn dân gian, các ngành nghề thủ công truyền thống được hình thành lâu đời; nhiều công trình kiến trúc thành lũy như: Kinh Thành, Hoàng Thành, Tử Cấm Thành, Trấn Bình Đài, Trấn Hải Đài, Hải Vân Quan; nhiều cung điện có nghệ thuật kiến trúc độc đáo: Điện Thái Hòa, Điện Long An (Kinh Thành), Điện Minh Thành (Lăng vua Gia Long), Điện Sùng Ân (Lăng vua Minh Mạng), Điện Biểu Đức (Lăng vua Thiệu Trị), Điện Hòa Khiêm (Lăng vua Tự Đức), Điện Khải Thành (Lăng vua Khải Định)…; hệ thống đền miếu, đền đài, kiến trúc lăng tẩm có giá trị cao; những công trình tôn giáo như chùa, niệm phật đường được xây dựng mang giá trị kiến trúc độc đáo; những công trình văn hóa, kiến trúc phong cảnh, vườn ngự, nhà thủy tạ, hồ ao… các giá trị văn hóa của di sản văn hóa cung đình Huế góp phần tỏa sáng các giá trị di sản văn hóa cung đình thời Nguyễn, khẳng định văn hóa cung đình thời Nguyễn là nền tảng cốt lõi tác động lớn đến phát triển kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia.
3. Cảm nghĩ của em về quá trình thực thi chủ quyền của nhà Nguyễn đốivới quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa.
Từ đầu thế kỷ XVII thời các chúa Nguyễn đến nửa đầu thế kỷ XIX thời nhà Nguyễn, Đội Hoàng Sa đã làm nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với quần đảo Hoàng Sa. Điều này cho phép khẳng định, Việt Nam đã xác lập và thực thi chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa từ rất sớm. Những thông tin, tư liệu, hải đồ, bản đồ, bia cắm, hoạt động của hải đội Hoàng Sa hoạt động dưới thời nhà Nguyễn là những bằng chứng, chứng cứ pháp lý và cứ liệu lịch sử để chứng minh Hoàng Sa, Trường Sa là của Việt Nam, và mọi tranh chấp chủ quyền với Việt Nam là hành động trái với luật pháp quốc tế