Đáp án Câu tham khảo Mẫu 1 Viết bài văn phân tích nhân vật Sọ Dừa trong truyện Sọ Dừa – Văn mẫu 7 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
Các nhân vật trong truyện cổ tích thường có số phận bất hạnh nhưng sở hữu những tài năng đặc biệt và thông minh. Mặc dù hình dạng và số phận của họ khác nhau, nhưng chung quy lại, họ đại diện cho lòng tin của nhân dân vào chiến thắng của cái thiện trước cái ác, cái tốt trước cái xấu và sự công bằng trước sự bất công. “Sọ Dừa” là một câu chuyện cổ tích về “người đội lốt vật”, trong đó tác giả dân gian khẳng định vẻ đẹp chân chính của con người và sự đồng cảm với những người gặp số phận bất hạnh trong xã hội.
Câu chuyện mang nhiều tình tiết hoang đường và kỳ ảo. Ban đầu, việc Sọ Dừa ra đời đã vô cùng kỳ lạ. Một lần, khi mẹ của Sọ Dừa đến rừng hái củi, bà đã uống nước từ một cái sọ dừa ở gốc cây. Kể từ đó, bà mang thai và sinh ra Sọ Dừa. Sọ Dừa được mô tả như “một đứa bé không chân, không tay, tròn như một quả dừa”, khi đó người mẹ có ý định vứt bỏ, đứa bé kỳ lạ này đã cầu xin mẹ không vứt mà thương xót: “Mẹ ơi, con là người đây. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp”. Điều này đầy kỳ lạ, vì Sọ Dừa không chỉ có hình dáng khác người mà con người trong anh còn có vẻ trưởng thành hơn so tuổi tác trẻ thơ hiện tại. Có lẽ đây cũng là đặc trưng của các câu chuyện cổ tích, tác giả dân gian sử dụng những yếu tố kỳ lạ để thể hiện quan niệm thực tế, cách nhìn và đánh giá về con người và cuộc sống.
Sọ Dừa vẫn giữ nguyên vẻ ngoài từ khi còn nhỏ, luôn lăn lông lốc trong nhà và không thể thực hiện bất kỳ công việc nào. Điều này khiến bà mẹ phải than phiền rằng “Các con nhà người ta ở tuổi bảy, tám đã giúp việc chăn bò. Còn con, không đóng góp được gì cả.” Tuy nhiên, Sọ Dừa không phải là một người “không đóng góp” như mọi người cho rằng. Sọ Dừa luôn trưởng thành hơn những đứa trẻ cùng tuổi, điều này thể hiện qua lời nói và hành động của Sọ Dừa khi nói “Dù sao thì con vẫn có thể giúp việc chăn bò. Mẹ hãy nói với ông phú để con được làm công việc đó.” Ý kiến này không chỉ gây ngạc nhiên cho bà mẹ mà còn khiến ông phú nghi ngờ và coi thường: “…đưa đàn bò cho đứa bé như thế, bé trông không ra người, không hiểu rõ, làm sao có thể chăn dắt?”. Điều này thể hiện cho sự bất công của xã hội bấy giờ. Vẻ bề ngoài có thể che lấp đi những giá trị con người tốt đẹp bên trong và giá trị của đồng tiền. Xấu xí, đói nghèo sẽ quyết định địa vị của con người ở đáy xã hội.
Tuy nhiên, bất chấp sự coi thường và khinh thường từ ông phú, Sọ Dừa rất giỏi trong việc chăn bò. Mỗi ngày, Sọ Dừa đưa bò ra đồng và đưa chúng về, không thiếu bất kỳ con bò nào “cả đàn bò con nào con nấy cứ no căng”. Theo thời gian, Sọ Dừa cũng trưởng thành và có những khát vọng như bất kỳ chàng trai nào khác, trong đó bao gồm khao khát tình yêu và hạnh phúc. Cô con gái út của ông phú là người hiền lành và tốt bụng nhất trong ba chị em, cô không khinh thường người con trai dị thường này trái lại rất cảm thông, cô cũng là người duy nhất tự nguyện mang cơm cho Sọ Dừa. Một lần khi cô mang cơm, cô nghe thấy tiếng sáo véo von và khi tiến gần, cô thấy một chàng trai khôi ngô đang thổi sáo cho đàn bò ăn cỏ lâu dần cô cũng đem lòng yêu chàng.
Lần này là lần đầu tiên, Sọ Dừa trở về với con người thật của mình, không là hình dạng kì dị đội lốt như mọi người thường thấy. Ngày ngày mang cơm cho Sọ Dừa, cô út đã đem lòng yêu thương Sọ Dừa, thương yêu bởi chân chất thật thà, chịu thương chịu khó của anh. Đáp lại sự chân thành từ lòng nhân hậu của cô gái, Sọ Dừa thúc giục mẹ đến hỏi con gái phú ông về làm vợ. Ý định này gần như không thể thực hiện, khiến bà mẹ bị sốc. Vì nếu Sọ Dừa có hình dạng bình thường, anh ta cũng không thể lấy vợ do quy tắc xã hội xưa “môn đăng hậu đối” rất nghiêm ngặt, hoàn cảnh của hai mẹ con rất khó khăn nghèo khổ. Huống chi muốn lấy con gái của phú ông mà Sọ Dừa không phải người bình thường, hình dạng của anh ta luôn bị mọi người xa lánh và coi thường. Đặc biệt đây còn là phú ông. Sự phân chia giai cấp coi thường người nghèo bộc lộ rõ rệt. Một người tầm thường như Sọ Dừa rất khó để có thể làm rể phú ông, có được cuộc sống hạnh phúc như mình mong muốn. Như vậy, đây chính là ước mơ về sự công bằng, khao khát hạnh phúc được nhân dân gửi gắm qua hình tượng Sọ Dừa.
Nhưng Sọ Dừa không phải người bình thường, anh ta ẩn chứa những điều kỳ lạ và sức mạnh đáng ngạc nhiên. Tất cả sính lễ phú ông yêu cầu anh cầm tới không thiếu thứ gì bao gồm “một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm”. Khi anh mang sính lễ đến nhà phú ông, ông ta đã rất ngạc nhiên đến nỗi hoa cả mắt. Ông hỏi con gái xem ai sẽ chấp nhận lấy Sọ Dừa, với tính cách kiêu kì và tàn nhẫn của họ, cả chị lớn và chị hai đều từ chối, chỉ có cô út đồng ý. Đám cưới của Sọ Dừa và cô út diễn ra long trọng, với sự náo nhiệt của gia đình và người thân. Ngạc nhiên hơn cả, Sọ Dừa hóa thành chàng thanh niên khôi ngôi, tuấn tú. Vì vậy, hai người chị ác độc rất ghen tức và hối tiếc vì không chấp nhận lấy Sọ Dừa lúc đó.
Cuộc sống của Sọ Dừa và vợ anh ta tràn đầy hạnh phúc. Sọ Dừa dành thời gian ngày đêm để học, chuẩn bị cho kỳ thi trạng nguyên. Với tư chất chăm chỉ, thông minh của mình, Sọ Dừa đã đỗ kỳ thi và được vua chỉ định đi sứ. Bằng trí thông minh của mình và linh cảm bất an, Sọ Dừa đã trao cho vợ một viên đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà, bảo cô mang theo trong người để phòng khi cần dùng đến. Quả thật, khi Sọ Dừa đi, hai chị gái đã âm thầm hại cô em gái, với ý định thay thế cô làm bà trạng. Tuy nhiên, nhờ có những vật dụng mà Sọ Dừa đã trao, vợ anh ta đã thoát khỏi tai nạn này. Hơn nữa, những vật dụng đó còn giúp Sọ Dừa tìm được vợ.
Nhân vật Sọ Dừa thuộc loại nhân vật mang lốt vật trong truyện cổ tích, một kiểu nhân vật phổ biến trong truyện cổ tích Việt Nam. Qua nhân vật này, các tác giả dân gian muốn tôn vinh giá trị con người và thể hiện sự đồng cảm với những người không may trong cuộc sống. Các tác giả dân gian cũng truyền tải niềm tin và khát vọng về sự công bằng trong cuộc sống, rằng những người tốt lành và tử tế sẽ được hưởng hạnh phúc, trong khi những kẻ ác độc sẽ chịu trừng phạt. Cái thiện chắc chắn sẽ thắng cái ác!