Lời giải Bài tham khảo Mẫu 2 Trình bày ý kiến của em về câu tục ngữ "Gần mực thì đen – gần đèn thì rạng" – Văn mẫu 7 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
Trong kho tàng văn học của dân tộc ta đã lưu lại biết bao nhiêu giá trị đặc sắc, đặc biệt là những câu tục ngữ. Nó đã phản ánh lại cuộc sống chân thực của những người nông dân xưa và nay, mang lại những kinh nghiệm mà ông cha ta cũng như những người nông dân để lại bao đời nay. Đọc các câu tục ngữ, ta bắt gặp những hoàn cảnh khác nhau, không thể không nói đến đó là những câu nói về cách nhìn nhận con người của ông cha ta. Điều đó được thể hiện rõ ở câu tục ngữ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.”
Trước hết, câu tục ngữ nào cũng đều mang hai mặt nghĩa cơ bản là nghĩa đen và nghĩa bóng. Câu tục ngữ “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng” bắt nguồn từ những hình ảnh gần gũi, có thực trong cuộc sống người lao động, nhưng lại mang ý nghĩa hết sức sâu xa. “Gần mực thì đen” về nghĩa đen thì mang ý khi ở gần mực sẽ bị ngấm màu mực đen của chúng. Đối với nghĩa bóng nó lại mang ý nghĩa cao hơn, đó là sống gần những thứ đen tối, xấu xa cũng sẽ trở nên xấu xa như chúng. Nhưng nếu như sống “gần đèn” tức ở gần những điều tốt lành, sáng sủa tức chúng ta cũng sống lương thiện, lành mạnh hơn.
Câu tục ngữ với tám chữ vỏn vẹn, nhưng lại mang đến ý nghĩa nhân sinh to lớn xuất phát từ hai nghĩa trái ngược nhau. Qua đó cũng đã phản ánh hiện thực của cuộc sống xưa và nay về tầm ảnh hưởng của môi trường xung quanh đối với con người. Cũng giống như một đứa trẻ, khi chúng được sinh ra trong một gia đình hoàn thiện về mặt tinh thần, cùng nhau che chở, đùm bọc, chia sẻ với đứa trẻ ấy, tức tâm sinh lý của trẻ cũng được ổn định, lành mạnh hơn so với những đứa trẻ phải sống trong sự chia rẽ, ghẻ lạnh thậm chí có cả bạo lực ở một gia đình hay ở môi trường ngay cạnh chúng. Con người kể cả đã trưởng thành hay còn là một đứa trẻ thì môi trường xung quanh mang vai trò rất to lớn đối với những hoạt động, suy nghĩ trong chúng ta. Khi sống ở một đất nước yên bình, con người ta sẽ cảm thấy nhẹ nhõm, không lo toan vướng vận điều gì, sẽ có những hành động, ý nghĩ tích cực. Ngược lại, ở một đất nước thường xuyên xảy ra xung đột, chiến tranh, ắt hẳn những người sống ở đó cũng sẽ mang trong mình sự hận thù, khó có thể hạnh phúc, đôi khi vì những ý nghĩ tiêu cực mà mang lại đau đớn cho chính bản thân mình.
Trong cuộc sống hiện đại như bây giờ, với hình ảnh con người dù cho có làm điều tốt bao nhiêu cũng không ai để ý tới, cũng không ai tới ủng hộ, tán thưởng, còn khi làm những điều xấu xa thì cũng không có ai lên án, chỉ trích mà vẫn được làm theo ý của mình. Đó là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến con người ta sống “gần mực”. Cũng bởi do con người ta chưa thể phân biệt được rõ trắng đen, cái nào tốt, cái nào xấu mà dễ sa vào cạm bẫy của bãi đen của bùn lầy xã hội nhờ vào những lời nói ngon ngọt, dụ dỗ. Thế nhưng, không phải như vậy là cuộc sống sẽ trở nên “đen đặc”, ta khi sống cạnh môi trường tốt, lành mạnh, với những người sống lương thiện, luôn giúp đỡ người khác thì mỗi chúng ta cũng sẽ thay đổi chính những hành động xấu trước đó của bản thân. Và rồi những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với chúng ta thật nhiều hơn, còn những điều xấu xa sẽ trở nên xa vời ta dần dần và biến mất mãi mãi.
Thế nhưng, không phải ai khi sống ở môi trường xấu sẽ xấu, hay là sống ở môi trường tốt cũng sẽ tốt. Có những người được sinh ra trong hoàn cảnh đầy đủ, bố mẹ yêu thương nhưng vẫn chưa thỏa mãn, chúng vẫn sa đọa vào những thói hư hỏng, rồi cờ bạc, chè chén thậm chí còn sử dụng ma túy – chất kích thích giết chết con người theo thời gian. Nhưng rồi có những cá nhân sống ở môi trường xấu, ở xã hội lụi tàn, khốn khó nhưng vẫn giữ được phẩm chất cao quý, tốt đẹp. Như bông hoa sen, “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Cũng có những người nhờ vào sự khốn khó ấy mà biết tự đứng lên, tạo dựng cho mình một cuộc sống mới tốt đẹp hơn, nhờ đó mà có được thành công như mong đợi.
Câu tục ngữ đã đem lại một giá trị to lớn, bởi vậy ngay bây giờ, chính cá nhân mỗi người, đặc biệt là học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, hãy nhận thức thật đúng đắn về suy nghĩ và hành động của mình. Không những vậy, hãy lựa chọn cho mình môi trường tốt để ta có thể rèn luyện, tu dưỡng trên con đường đi tới tương lai. Đi đôi với đó, ta cũng cần phê phán nghiêm những hành động xấu xa nhằm ý đồ phá hoại môi trường tươi đẹp quanh ta.
“Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng” là câu tục ngữ hết sức ý nghĩa, mang giá trị cả đời người. Câu tục ngữ đã dạy ta cách sống, cách làm người đứng đắn. Chúng ta hãy cùng nhau thực hiện những hành động tốt đẹp dù là nhỏ nhất để giúp cho đất nước, xã hội quanh ta được giày đẹp, yên bình mãi.