Lời giải Đề thi Đề thi học kì 1 – Đề số 1 – Đề thi đề kiểm tra Văn lớp 7 Cánh diều.
Câu hỏi/Đề bài:
Phần I: ĐỌC – HIỂU (4 điểm)
Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi:
Quả cau nho nhỏ miếng trầu hôi
Này của Xuân Hương mới quệt rồi
Có phải duyên nhau thì thắm lại
Đừng xanh như lá, bạc như vôi.
Trước mắt chúng ta là bài thơ Mời trầu. Bạn hãy tạm không cần biết nó là của ai? Người ấy thế nào? tình duyên ra sao? Sống ở nơi nơi nào?… Có nghĩa là tạm gạt sang một bên tất cả những yếu tố bên ngoài tác phẩm. Và bây giờ bạn hãy đọc bài thơ lên, lắng nghe tiếng lòng tác giả, chỉ ra những suy nghĩ của người làm ra nó, chứa chất đằng sau mỗi câu mỗi chữ. Chúng ta hãy phân tích từ văn bản…
[…] Câu thơ mở đầu như một lời tâm sự bộc bạch “Qủa cau nho nhỏ miếng trầu hôi”. Thể hiện rõ sắc thái nhún nhường và có phần mặc cảm về thân phận thấp bé nho nhỏ; về số kiếp hèn mọn – miếng trầu hôi; âm sắc của từ nho nhỏ kết hợp với hình ảnh miếng trầu hôi gợi lên văng vẳng lời than thân trách phận.
[…] Xuất hiện gần như đối lập với sắc thái tình cảm trên là nhịp tình cảm căng thẳng chát chúa: “Này của Xuân Hương mới quệt rồi”.
Câu thơ vang lên như lời nhắn gửi, răn đe, trước hết do từ Này. Đại từ chỉ thị “này” vốn chỉ trầu cau ở trên, nhưng do đặt ở đầu câu hai nên nó còn nhập luôn vào hệ thống từ răn đe: “Này, liệu hồn đấy”; “Này này chị bảo cho mà biết”… Cách xưng hô ở đây cũng rất độc đó: “Này của Xuân Hương” – một cách xưng hô bằng vai phải lứa và có phần trịnh thượng. Người mời đã kéo tuốt người được mời xuống ngang hàng với mình một cách sòng phẳng và dân chủ; hơn nữa, còn hạ đối tượng người được mời xuống thấp hơn mình nhiều bằng động từ nôm na mách quẻ: quệt.
[…]
(Đỗ Ngọc Thống, Một cách xem Hồ Xuân Hương “Mời trầu”)
Câu 1. Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt chính là gì?
A. Tự sự
B. Miêu tả
C. Biểu cảm
D. Nghị luận
Câu 2. Để bàn luận về bài thơ, cách làm của người viết là gì?
A. Đọc bài thơ để lắng nghe tiếng lòng của tác giả
B. Tìm hiểu các tư liệu liên quan đến tác phẩm
C. Chỉ ra những suy nghĩ của người làm ra nó (bài thơ)
D. A và C là phương án đúng
Câu 3. Người viết đã nhật xét về câu mở đầu bài thơ Mời trầu “như một lời bộc bạch tâm sự”. Đúng hay sai?
A. Đúng
B. Sai
Câu 4. Nho nhỏ, miếng trầu hôi được trích dẫn từ câu thơ mở đầu bài Mời trầu được gọi là gì?
A. Là từ ngữ được người viết sử dụng trong quá trình bàn luận
B. Là chi tiết, từ ngữ, hình ảnh quan trọng của tác phẩm cần bàn luận
C. Là tư tưởng, tình cảm của tác giả thể hiện trong tác phẩm
D. Là tư tưởng, tình cảm, ý kiến của người viết bài nêu ra khi bàn luận
Câu 5. Theo người viết, từ nho nhỏ được sử dụng trong bài thơ có ý nghĩa gì?
A. Thể hiện sự nhún nhường và có phần mặc cảm về thân phận
B. Để miêu tả hình ảnh quả cau – quả cau nho nhỏ
C. Kết hợp với miếng trầu hôi để gợi sự than thân trách phận
D. A và C là phương án đúng
Câu 6. Dòng nào sau đây nêu đúng vai trò của câu văn Xuất hiện gần như đối lập với sắc thái tình cảm trên là nhịp tình cảm căng thẳng, chát chúa: “Này của Xuân Hương mới quệt rồi” trong đoạn trích?
A. Là ý kiến của người viết
B. Là lí lẽ của người viết
C. Là bằng chứng người viết đưa ra
D. Là lập luận của người viết
Câu 7. Trong câu văn Chúng ta hãy phân tích từ văn bản, phó từ hãy bổ sung ý nghĩa gì?
A. Thời gian
B. Cầu khiến
C. Sự tiếp diễn
D. Sự phủ định
Câu 8. Vì sao người viết chỉ lựa chọn một số từ ngữ, hình ảnh, chi tiết trong văn bản để bàn luận?
A. Vì nếu phân tích tất cả các từ ngữ, chi tiết… thì văn bản sẽ rất dài
B. Vì không hiểu hết tất cả các từ ngữ, hình ảnh, chi tiết trong văn bản
C. Vì đó là các từ khóa quan trọng thể hiện nội dung, nghệ thuật, tư tưởng của tác phẩm
D. Vì đó là sở thích của người Việt
Câu 9. Bài thơ Mời trầu của Hồ Xuân Hương được tác giả Đỗ Ngọc Thông phân tích theo trình tự nào? Các từ ngữ, chi tiết, hình ảnh nào đã được sử dụng?
Câu 10. Hãy nêu một ví dụ về ý kiến, lí lẽ hay bằng chứng được tác giả nêu lên trong đoạn trích mà em thấy độc đáo, sâu sắc. Lí giải ngắn gọn.
Phần II: TẬP LÀM VĂN (6 điểm)
Em đã được tham gia nhiều trò chơi dân gian hoặc được chứng kiến các hoạt động học tập vui chơi. Có hoạt động cá nhân, có hoạt động tập thể. Có nhiều trò chơi hay hoạt động đặc biệt đã theo suốt tuổi thơ của mình hoặc không ít những trò chơi hay hoạt động độc đáo mang bản sắc văn hóa từng vùng miền đất nước. Em hãy viết bài văn thuyết minh quy tắc, luật lệ về một trò chơi hoặc một hoạt động mà em thích nhất.