Giải chi tiết Câu hỏi 2 trang 79 SGK Tiếng Việt 5 Kết nối tri thức – Phần 1 – Ôn tập: Tiết 3 – 4.
Câu hỏi/Đề bài:
Đọc văn bản dưới đây và trả lời câu hỏi.
QUẠT MO
Nhà bà tôi nằm lặng lẽ giữa màu xanh mướt của mấy hàng cau. Mỗi lần nghe tiếng rơi “độp” ngoài sân gạch, tôi vội chạy ra nhặt tàu lá cau rụng, phơi bên hiên nhà, đợi bà tôi làm thành những chiếc quạt mo nho nhỏ.
Chọn một bẹ cau khổ thơm nồng mùi nắng, bà cắt thành chiếc quạt mo hình tai voi rất vừa tay cầm. Chiếc quạt theo bà cháu tôi suốt mùa hè miền Trung nắng đổ lửa. Lâu dần, quạt ngả màu nâu sẫm, mấy vết nhăn hằn rõ nét hơn. Những hôm bà đi chợ xa về, tôi lăng xăng đến bên bà phe phẩy quạt mo. Bà thường ôm tôi vào lòng: “Cháu bà thương bà nhất”.
Có những trưa, bà cháu nằm võng trong vườn, bà vừa khe khẽ lướt chiếc quạt mo, vừa thong thả hát bài đồng dao:
Thằng Bờm có cái quạt mo
Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu
Bờm rằng Bờm chẳng lấy trâu
Phú ông xin đổi ao sâu cá mè…
Tay bà đưa quạt nhịp nhàng. Gió nối gió ùa về mát rượi. Tôi lim dim chìm vào giấc ngủ. Trong mơ tôi gặp phú ông dắt chú trâu mập mạp, còn tôi cầm chiếc quạt mo. Rồi tôi mơ thấy mình ngồi vắt vẻo trên lưng chú trâu ấy, đi qua một ao cá… Tiếng lá cau rụng khiến tôi choàng tỉnh. Tôi hốt hoảng oà lên nức nở: “Cháu đổi quạt mo lấy trâu của phú ông mất rồi, bà ơi!”. Bà cười, chỉ cho tôi chiếc quạt mo vẫn còn nguyên trên võng, tôi mới nín khóc.
Sau hôm ấy, tôi cứ mong gặp lại phú ông để nói rằng, tôi sẽ không đổi chiếc quạt mo của bà tôi lấy bất cứ thứ gì. Nhưng phú ông chẳng xuất hiện lần nào nữa trong giấc mơ của tôi.
Bây giờ, dù ít người còn dùng quạt mo, nhưng tôi vẫn giữ một chiếc làm kỉ niệm. Mỗi khi nhớ bà, tôi lại mang chiếc quạt mo ra phe phẩy, lòng xôn xao hồi ức tuổi thơ. Làn gió dịu dàng cứ thổi hoài, thổi mãi…
(Phan Đức Lộc)
a. Chiếc quạt mo được miêu tả như thế nào trong bài đọc?
b. Chiếc quạt mo gợi nhớ những kỉ niệm gì về bà trong tuổi thơ của người cháu?
c. Kể lại giấc mơ của người cháu về chiếc quạt mo. Theo em, giấc mơ đó có gì thú vị?
d. Chi tiết người cháu khi lớn vẫn giữ một chiếc quạt mo làm kỉ niệm gợi cho em những suy nghĩ gì?
Hướng dẫn:
Em đọc kĩ văn bản, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
Lời giải:
a. Trong bài đọc, chiếc quạt mo được miêu tả: quạt mo làm từ một bẹ cau khô thơm nồng mùi nắng, bà cắt thành chiếc quạt mo hình tai voi; lâu dần, quạt ngả màu nâu sẫm, mấy vết nhăn hằn rõ nét hơn.
b. Chiếc quạt mo gợi nhớ những kỉ niệm về bà trong tuổi thơ của người cháu:
– Bà làm thành chiếc quạt mo nho nhỏ.
– Chiếc quạt theo bà cháu suốt mùa hè miền Trung nắng đổ lửa.
– Những hôm bà đi chợ xa về, bạn nhỏ lăng xăng đến bên bà phe phẩy quạt mo. Bà thường ôm bạn nhỏ vào lòng: “Cháu bà thương bà nhất”.
– Những trưa, bà cháu nằm võng trong vườn, bà vừa khe khẽ lướt chiếc quạt mo, vừa thong thả hát bài đồng dao.
c.
– Kể lại giấc mơ của người cháu về chiếc quạt mo: Trong mơ người cháu có chiếc quạt mo và gặp phú ông dắt chú trâu mập mạp. Người cháu đã đổi chiếc quạt lấy trâu và ao á. Người cháu ngồi vắt vẻo trên lưng chú trâu ấy, đi qua một ao cá…
– Giấc mơ đó thú vị vì đó là câu chuyện của thằng Bờm và phú ông mà bà đã kể cho bạn nhỏ nghe, vậy mà bạn nhỏ lại mơ rằng bạn đã hóa thân thành nhân vật thằng Bờm.
d. Chi tiết người cháu khi lớn vẫn giữ một chiếc quạt mo làm kỉ niệm gợi cho em nghĩ về tình cảm bà cháu thắm thiết. Dù bà giờ đây đã không còn, chiếc quạt mo cũng ít người dùng nhưng đối với người cháu, chiếc quạt chính là hiện thân của bà, của những kỉ niệm ngày xưa mà người cháu rất trân trọng. Cháu yêu bà và luôn muốn giữ những vật là hiện thân của những kỉ niệm đẹp đẽ đó.