Hướng dẫn soạn Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 50 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Bước vào đời (trích Nhớ nghĩ chiều hôm) (Đào Duy Anh). Hướng dẫn: Vận dụng khả năng tổng hợp và đọc hiểu văn bản.
Câu hỏi/Đề bài:
Chỉ ra một số yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản và phân tích vai trò của chúng trong việc tái hiện kí ức về một giai đoạn đã qua của cuộc đời tác giả.
Hướng dẫn:
Vận dụng khả năng tổng hợp và đọc hiểu văn bản, vận dụng khả năng phân tích để thực hiện yêu cầu của đề bài.
Lời giải:
*Yếu tố miêu tả:
– Miêu tả cảnh vật:
+Tác giả miêu tả “bức tranh thiên nhiên hùng vĩ” của núi non, sông nước.
+”Tôi” cảm thấy “rất ấn tượng” trước vẻ đẹp của thiên nhiên.
+Cảnh vật thiên nhiên như hòa quyện với tâm trạng của “tôi”, thể hiện sự háo hức, mong chờ của “tôi” trước khi “bước vào đời”.
– Miêu tả con người:
+Tác giả miêu tả “hình ảnh cụ Phan Bội Châu” – một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm.
+Cụ Phan Bội Châu được miêu tả “với mái tóc bạc phơ”, “khuôn mặt hiền từ”, “đôi mắt sáng ngời”.
+Hình ảnh cụ Phan Bội Châu hiện lên một cách sống động, gần gũi, thể hiện sự kính trọng của tác giả đối với vị tiền bối.
-Miêu tả tâm trạng:
+Tác giả miêu tả tâm trạng của “tôi” trước khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu: “lòng xao xuyến”, “bồi hồi”, “háo hức”.
+Sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu, “tôi” cảm thấy “rất xúc động”, “nhận thức được trách nhiệm của mình đối với thế hệ trẻ”.
+Tâm trạng của “tôi” được miêu tả một cách chân thực, sinh động, thể hiện sự biến đổi nội tâm của “tôi” sau khi gặp gỡ cụ Phan Bội Châu.
* Yếu tố biểu cảm:
-Sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh:
+Tác giả sử dụng nhiều hình ảnh ẩn dụ, so sánh để thể hiện cảm xúc của “tôi”.
+Ví dụ: “lòng xao xuyến như sóng”, “bồi hồi như chim về tổ”, “háo hức như ngựa non trổ giái”.
+Ngôn ngữ giàu hình ảnh giúp cho đoạn văn trở nên sinh động, hấp dẫn và truyền cảm.
– Sử dụng các câu cảm thán:
+Tác giả sử dụng các câu cảm thán để thể hiện sự ngưỡng mộ, kính trọng đối với cụ Phan Bội Châu.
+Ví dụ: “Sao mà cụ già ấy lại vĩ đại đến thế!”, “Giá như tôi có được một phần nhỏ chí khí của cụ!”.
+Các câu cảm thán giúp cho đoạn văn trở nên sôi nổi, thể hiện trực tiếp cảm xúc của tác giả.
– Sử dụng giọng văn trữ tình:
+Giọng văn của tác giả nhẹ nhàng, tha thiết, thể hiện sự bồi hồi, xúc động khi nhớ về kỷ niệm cũ.
+Giọng văn trữ tình giúp cho đoạn văn trở nên da diết, lắng đọng, gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc.
-Vai trò của các yếu tố miêu tả và biểu cảm:
+ Giúp tái hiện một cách sinh động và chân thực kí ức về một giai đoạn đã qua của cuộc đời tác giả.
+Nhờ có các yếu tố miêu tả và biểu cảm, người đọc như được sống lại cùng với tác giả, được cảm nhận những cảm xúc của tác giả khi nhớ về kỷ niệm cũ.
+ Thể hiện tình cảm của tác giả đối với cụ Phan Bội Châu và đối với quê hương, đất nước.
-Qua những lời miêu tả và biểu cảm, tác giả đã thể hiện lòng kính trọng, ngưỡng mộ đối với cụ Phan Bội Châu – một vị anh hùng dân tộc, một nhà nho uyên thâm.
-Đồng thời, tác giả cũng thể hiện lòng yêu nước nồng nàn, ý chí kiên cường và niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.
-Gây ấn tượng sâu sắc cho người đọc và khiến họ suy ngẫm về cuộc đời.
+Đoạn trích “Bước vào đời” là một lời nhắn nhủ quý giá của tác giả Đào Duy Anh đối với thế hệ trẻ.
+Chúng ta cần học tập và rèn luyện để trở thành những người có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.