Soạn Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 45 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Nghệ thuật băm thịt gà (trích Việc làng) (Ngô Tất Tố).
Câu hỏi/Đề bài:
Chỉ ra và phân tích những yếu tố tạo nên giọng điệu của bài phóng sự
Hướng dẫn:
Vận dụng tri thức Ngữ văn, đọc kĩ văn bản, chú ý thái độ của tác giả khi kể lại các chi tiết có trong văn bản.
Lời giải:
-Ngôi kể:
+ Ngôi kể thứ nhất: Tác giả sử dụng ngôi kể thứ nhất, trực tiếp tham gia vào sự kiện, tạo nên giọng điệu gần gũi, chân thực, sinh động.
+ Tác giả là nhân chứng: Tác giả chứng kiến tận mắt, nghe tận tai những gì diễn ra trong “chứa hàng xóm”, tạo nên giọng điệu khách quan, trung thực.
-Lựa chọn từ ngữ:
+ Từ ngữ bình dị, giản dị : Phù hợp với nội dung và đối tượng người đọc, tạo nên giọng điệu dân dã, dễ hiểu.
+ Sử dụng từ ngữ có tính biểu cảm: Thể hiện thái độ, quan điểm của tác giả, tạo nên giọng điệu châm biếm, mỉa mai.
-Câu văn:
+ Câu văn ngắn gọn, súc tích: Dễ đọc, dễ hiểu, tạo nên giọng điệu nhịp nhàng, mạch lạc.
+ Sử dụng nhiều câu văn : Thể hiện sự ngạc nhiên, thán phục, tạo nên giọng điệu sinh động, hấp dẫn.
-Biện pháp tu từ:
+ Sử dụng so sánh, đối lập: Giúp miêu tả sinh động, rõ nét các sự việc, con người, tạo nên giọng điệu cụ thể, rõ ràng.
+ Sử dụng phép nói phóng đại: Nhấn mạnh sự phung phí, xa hoa trong “chứa hàng xóm”, tạo nên giọng điệu châm biếm, mỉa mai.
– Nhịp điệu:
+ Nhịp điệu nhanh: Thể hiện sự hối hả, náo nhiệt của “chứa hàng xóm”, tạo nên giọng điệu sôi nổi, hấp dẫn.
+ Nhịp điệu chậm: Thể hiện sự suy tư, trăn trở của tác giả về hiện thực xã hội, tạo nên giọng điệu sâu lắng, thấm thía.
-Kết luận:
+Sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố như ngôi kể, lựa chọn từ ngữ, câu văn, biện pháp tu từ và nhịp điệu đã tạo nên giọng điệu cho bài phóng sự “Nghệ thuật băm thịt gà”.
+Giọng điệu của bài phóng sự có thể được tóm tắt là: Gần gũi, chân thực: Giọng điệu của bài phóng sự “Nghệ thuật băm thịt gà” rất gần gũi, chân thực, như lời kể của một người chứng kiến tận mắt sự việc.
+Châm biếm, mỉa mai: Tác giả sử dụng giọng điệu châm biếm, mỉa mai để phê phán lối sống xa hoa, phung phí của tầng lớp thống trị.
+Sâu lắng, thấm thía: Giọng điệu của bài phóng sự cũng có những lúc sâu lắng, thấm thía, thể hiện sự trăn trở của tác giả về hiện thực xã hội. Nhờ có giọng điệu phù hợp, bài phóng sự “Nghệ thuật băm thịt gà” đã thu hút được sự chú ý của người đọc, truyền tải thông điệp một cách hiệu quả.