Trả lời Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 14 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Tuyên ngôn độc lập (Hồ Chí Minh).
Câu hỏi/Đề bài:
Những chứng cứ về hành động “trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa” của thực dân Pháp đã được tập hợp theo hệ thống nào?
Hướng dẫn:
Đọc kĩ văn bản, chú ý các dẫn chứng được tác giả đề cập trong tác phẩm.
Lời giải:
Những chứng cứ về hành động “trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa” của thực dân Pháp được tập hợp theo hệ thống sau trong Tuyên ngôn Độc lập:
-Bắt đầu bằng việc vạch trần bản chất xâm lược phi nghĩa:
+Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái để xâm lược Việt Nam.
+Chúng cướp đất nước, áp bức đồng bào ta.
-Liệt kê các tội ác cụ thể:
+Về chính trị: Thi hành chế độ độc tài, khủng bố; Tước đoạt quyền tự do dân chủ; Bắt bớ, tù đày, giết hại những người yêu nước.
+Về kinh tế: Bóc lột tàn tệ, vơ vét của cải; Làm cho dân ta nghèo đói, cực khổ.
+Về văn hóa: Thực hiện chính sách ngu dân; Phá hoại văn hóa dân tộc.
-Nêu lên hậu quả của ách thống trị Pháp:
+Dân ta “chịu hai tầng xiềng xích: Pháp và Nhật”.
+“Dân ta càng cực khổ, nghèo nàn”.
+ Khẳng định sự phản kháng của nhân dân Việt Nam:
+“Dân ta đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay”.
+“Dân ta đã gan góc đứng về phía Đồng minh chống phát xít mấy năm nay”.
-Lên án mạnh mẽ tội ác của thực dân Pháp:
+“Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa”.
+“Chúng là lũ bán nước và hại dân”.
→Hệ thống luận cứ chặt chẽ, logic, cùng với những dẫn chứng cụ thể, sinh động đã góp phần khẳng định tính chính nghĩa của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc của Việt Nam.
– Ngoài ra, Tuyên ngôn Độc lập còn sử dụng các biện pháp tu từ như:
+Điệp ngữ: “Hơn tám mươi năm nay”, “gan góc chống”
+Liệt kê: “bắt bớ, tù đày, giết hại”, “vơ vét, bóc lột”
+So sánh: “hai tầng xiềng xích”, “càng cực khổ, nghèo nàn”
+Chân lý hiển nhiên: “Dân ta có quyền tự do, độc lập”
→Tất cả những biện pháp tu từ này đã góp phần làm cho bài Tuyên ngôn Độc lập thêm hùng hồn, đanh thép, có sức thuyết phục cao.