Gợi ý giải Câu hỏi 2 trang 123 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Củng cố mở rộng trang 123. Tham khảo: Vận dụng khả năng phân tích, đối sánh để thực hiện yêu cầu của đề bài.
Câu hỏi/Đề bài:
Yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì và yếu tố kì ảo trong một số thể loại văn học khác (truyền thuyết, cổ tích, truyện ngắn hiện đại…) có những điểm giống, khác nhau như thế nào?
Hướng dẫn:
Vận dụng khả năng phân tích, đối sánh để thực hiện yêu cầu của đề bài.
Lời giải:
Yếu tố kì ảo trong truyện truyền kì và các thể loại khác:
*Giống nhau:
-Bản chất: Kì ảo là yếu tố hư cấu, phi thực tế, mang tính hoang đường, kì diệu.
-Chức năng:
+Tạo sự hấp dẫn, lôi cuốn cho tác phẩm.
+Thể hiện quan niệm của con người về thế giới, cuộc sống và con người.
+Phản ánh ước mơ, niềm tin của con người.
*Khác nhau:
-Truyền kì:
+Kì ảo đan xen với hiện thực, tạo nên sự huyền bí, ly kỳ.
+Mục đích: Thể hiện quan niệm về đạo đức, triết lý nhân sinh, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người.
+Ví dụ: Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên, Từ Thức gặp tiên.
-Truyền thuyết:
+Kì ảo gắn liền với lịch sử, giải thích nguồn gốc, sự kiện lịch sử.
+Mục đích: Ca ngợi công lao dựng nước, giữ nước của các vị anh hùng, thể hiện niềm tự hào dân tộc.
+Ví dụ: Lạc Long Quân và Âu Cơ, An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy.
-Cổ tích:
+Kì ảo thể hiện ước mơ, niềm tin vào cái thiện, cái đẹp.
+Mục đích: Giáo dục đạo đức, bài học cuộc sống, rèn luyện phẩm chất tốt đẹp.
+Ví dụ: Tấm Cám, Sọ Dừa, Cây khế.
-Truyện ngắn hiện đại:
+Kì ảo ít xuất hiện, thường mang tính biểu tượng, ẩn dụ.
+Mục đích: Phản ánh hiện thực xã hội, thể hiện quan niệm về con người và cuộc sống.
+Ví dụ: Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài), Chí Phèo (Nam Cao).
Bảng so sánh:
|
Thể loại |
Yếu tố kì ảo |
Mục đích |
Ví dụ |
|
Truyền kì |
Kì ảo đan xen hiện thực |
Thể hiện quan niệm đạo đức, triết lý nhân sinh, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người |
Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên, Từ Thức gặp tiên |
|
Truyền thuyết |
Kì ảo gắn liền với lịch sử |
Ca ngợi công lao dựng nước, giữ nước của các vị anh hùng, thể hiện niềm tự hào dân tộc |
Lạc Long Quân và Âu Cơ, An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy |
|
Cổ tích |
Kì ảo thể hiện ước mơ, niềm tin vào cái thiện, cái đẹp |
Giáo dục đạo đức, bài học cuộc sống, rèn luyện phẩm chất tốt đẹp |
Tấm Cám, Sọ Dừa, Cây khế |
|
Truyện ngắn hiện đại |
Kì ảo ít xuất hiện, thường mang tính biểu tượng, ẩn dụ |
Phản ánh hiện thực xã hội, thể hiện quan niệm về con người và cuộc sống |
Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài), Chí Phèo (Nam Cao) |
Kết luận:
Yếu tố kì ảo trong mỗi thể loại văn học đều có vai trò và ý nghĩa riêng. Việc so sánh giúp chúng ta hiểu rõ hơn về đặc điểm của từng thể loại và giá trị nghệ thuật của chúng.