Lời giải Câu hỏi 2 trang 114 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Thực hành tiếng Việt: Nghệ thuật sử dụng điển cố trong tác phẩm văn học. Hướng dẫn: Đọc lại tri thức ngữ văn phần thực hành tiếng Việt.
Câu hỏi/Đề bài:
Nhận xét về tác dụng của việc dùng điển cố trong đoạn văn sau:
Thiếp là cung nhân đời Trần Duệ Tông, không bị chìm đắm ở bến Đố Phụ và cũng không bị nước cuốn ở Tiêm Đài, chỉ là hồng nhan bạc phận, chiếc bóng một mình, phiêu lưu trong tay yêu quái. Từ khi về nơi thủy quốc, ở lẫn với loài hôi tanh, xấu hổ làm vợ họ Trương, bị lụy làm tù nước Sở, ngậm sầu như biển, coi ngày bằng năm, giận thân không thể hóa ra hồn tinh vệ, chỉ đau lòng mà thốt ra phú Li tao. May sao ngày nay gặp đức Thánh hoàng, dám xin cả gan tâu bày, mong được ra tay tế độ, vớt kẻ trầm luân, để cho tiện thiếp lại được trông thấy ánh sáng mặt trời. Đó là ân lớn của bệ hạ tái tạo vậy.
Hướng dẫn:
Đọc lại tri thức ngữ văn phần thực hành tiếng Việt
Lời giải:
Tác dụng của việc dùng điển cố trong đoạn văn:
1. Tăng tính biểu cảm:
-Việc sử dụng các điển cố như “bến Đố Phụ”, “Tiêm Đài”, “hồng nhan bạc phận”, “hồn tinh vệ”, “phú Li tao” giúp tô đậm nỗi buồn, sự tủi nhục và khao khát được giải thoát của Mị Châu.
-Các điển cố này cũng góp phần thể hiện tâm trạng bi thương, sầu uất của nhân vật.
2. Tăng tính thuyết phục:
-Việc sử dụng các điển cố lịch sử như “Trần Duệ Tông”, “nước Sở” giúp tăng tính xác thực cho lời nói của Mị Châu.
-Các điển cố này cũng thể hiện hiểu biết của Mị Châu về lịch sử và văn hóa, khiến lời nói của nàng thêm uy tín.
3. Tăng tính nghệ thuật:
-Việc sử dụng các điển cố giúp cho đoạn văn thêm trau chuốt, mượt mà và giàu sức gợi.
-Các điển cố này cũng góp phần tạo nên sự uy nghiêm, trang trọng cho lời tâu của Mị Châu.
4. Thể hiện ý đồ của tác giả:
-Việc sử dụng các điển cố giúp Nguyễn Trãi thể hiện sự đồng cảm với số phận bi thảm của Mị Châu.
-Tác giả cũng muốn mượn lời Mị Châu để lên án chiến tranh phi nghĩa và ca ngợi lòng yêu nước của nhân vật.
Kết luận:
-Việc sử dụng điển cố trong đoạn văn là một dụng ý nghệ thuật tinh tế của Nguyễn Trãi. Nó giúp tăng tính biểu cảm, thuyết phục, nghệ thuật và thể hiện ý đồ của tác giả.
Ngoài ra, việc sử dụng điển cố còn thể hiện:
-Kiến thức uyên bác, hiểu biết sâu rộng về văn hóa và lịch sử của Nguyễn Trãi.
-Nét đặc trưng của văn học trung đại.