Hướng dẫn soạn Câu hỏi 1 trang 120 SGK Văn 12 Kết nối tri thức – Viết bài văn nghị luận về việc vay mượn – cải biến – sáng tạo trong một tác phẩm văn học.
Câu hỏi/Đề bài:
Theo tác giả bài viết, trong truyện ngắn Sự tích những ngày đẹp trời, Hòa Vang đã kế thừa và làm biến đổi những phương diện cơ bản nào của mẫu gốc
Hướng dẫn:
Đọc kĩ văn bản, vận dụng khả năng đối chiếu so sánh.
Lời giải:
Theo bài viết “Mẫu gốc Sơn Tinh Thủy Tinh và sáng tạo của Hòa Vang trong truyện ngắn Sự tích những ngày đẹp trời”, tác giả Hòa Vang đã kế thừa và làm biến đổi những phương diện cơ bản sau của mẫu gốc:
*Kế thừa:
-Cốt truyện: Giữ nguyên cốt truyện chính của truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh, bao gồm:
+Vua Hùng thứ 18 kén rể cho công chúa Mỵ Nương.
+Sơn Tinh và Thủy Tinh đều đến cầu hôn.
+Lễ vật và cuộc thi tài giữa hai vị thần.
+Thủy Tinh thua cuộc, dâng nước đánh Sơn Tinh.
+Sơn Tinh chiến thắng, bảo vệ bờ cõi.
-Nhân vật: Giữ nguyên các nhân vật chính: Sơn Tinh, Thủy Tinh, Mỵ Nương, vua Hùng.
-Mô típ: Sử dụng các mô típ quen thuộc trong truyền thuyết như:
+Mô típ “con vua lấy chồng”
+Mô típ “thử thách tài năng”
+Mô típ “thiện – ác”
*Biến đổi:
-Nhân vật:
+Sơn Tinh: được miêu tả chi tiết, sinh động hơn, thể hiện rõ phẩm chất anh hùng: mạnh mẽ, quyết đoán, tài năng.
+Thủy Tinh: không còn là vị thần hung bạo, chỉ biết dùng vũ lực mà trở thành một người tình si, yêu say đắm Mỵ Nương.
+Mỵ Nương: được khắc họa nội tâm phức tạp, thể hiện sự thương cảm cho Thủy Tinh.
*Cốt truyện:
-Bổ sung các chi tiết mới:
+Lý do Mỵ Nương chọn Sơn Tinh: vì yêu mến phẩm chất của chàng.
+Nỗi đau khổ của Thủy Tinh sau khi thua cuộc.
+Hành động của Mỵ Nương để hàn gắn mối quan hệ giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh.
+Thay đổi kết thúc: Không còn là cuộc chiến triền miên giữa hai vị thần mà hướng đến sự hòa giải, dung hòa.
*Chủ đề:
-Bên cạnh chủ đề ca ngợi sức mạnh và trí tuệ của con người, tác phẩm còn đề cao tình yêu thương, sự thấu hiểu và tinh thần hòa hợp.
Nhận xét:
Sự kế thừa và biến đổi của Hòa Vang trong “Sự tích những ngày đẹp trời” đã góp phần tạo nên một tác phẩm mới mẻ, độc đáo, mang đậm dấu ấn cá nhân của tác giả. Truyện ngắn không chỉ giữ gìn được giá trị truyền thống mà còn thể hiện những quan niệm mới mẻ về tình yêu, cuộc sống và con người.
Ngoài ra, bài viết còn đề cập đến một số sáng tạo khác của Hòa Vang:
-Sử dụng ngôn ngữ, giọng điệu trữ tình, lãng mạn.
-Mô tả thiên nhiên sinh động, giàu sức gợi tả.
-Lồng ghép các chi tiết hiện thực vào tác phẩm.
Kết luận:
“Sự tích những ngày đẹp trời” là một sáng tạo độc đáo của Hòa Vang dựa trên nền tảng của truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh. Tác phẩm đã kế thừa những giá trị truyền thống đồng thời thể hiện những quan niệm mới mẻ của tác giả về tình yêu, cuộc sống và con người