Gợi ý giải Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 110 SGK Văn 12 Chân trời sáng tạo – Trên những chặng đường hành quân (Nguyễn Văn Thạc).
Câu hỏi/Đề bài:
Nêu tên và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong đoạn văn sau:
“Buổi gác đầu tiên là đêm trăng sáng, là bài thơ, là một trang nhật kí… Sung sướng và hãnh diện biết bao, ơi xóm làng yêu quý, ngủ yên, ngủ yên, có anh bộ đội thức canh trời. Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương, nhắm ngủ ngon lành… Ta bước nhẹ, lâng lâng một mùi hương quen thuộc. Bưởi đã cuối mùa, ổi đã cuối mùa… Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín…”
Hướng dẫn:
Đọc kĩ văn bản, đưa ra lời giải phù hợp
Lời giải:
Cách 1
Liệt kê
– Tác dụng: nhấn mạnh cảm xúc của người lính trong đêm gác đầu tiên, tăng tính biểu cảm nhằm thể hiện rõ cảm xúc vui sướng, tự hào của người lính
Điệp từ “ngủ yên”
– Tác dụng: thể hiện sự trân trọng của người lính với sự bình yên của đất nước
Cách 2:
– Biện pháp so sánh:
+ Tác dụng: Tạo ra hình ảnh sắc nét, gợi tả chi tiết.
+ Ví dụ: “Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương.”
– Biện pháp nhân hoá:
+ Tác dụng: Gán tính cách, hành động của con người cho các vật thể vô tri, làm chúng trở nên gần gũi và sống động.
+ Ví dụ: “Bưởi đã cuối mùa, ổi đã cuối mùa… Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín.”
– Biện pháp ẩn dụ:
+ Tác dụng: Tạo ra hình ảnh không trực tiếp, gợi cảm và tạo sự tò mò cho người đọc.
+ Ví dụ: “Ta bước nhẹ, lâng lâng một mùi hương quen thuộc.”
Cách 3:
Các biện pháp tu từ trong đoạn văn và tác dụng:
1. So sánh:
-“Buổi gác đầu tiên là đêm trăng sáng, là bài thơ, là một trang nhật kí”
Tác dụng:
-So sánh đêm trăng sáng với bài thơ, trang nhật kí để làm nổi bật vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của đêm.
-Gợi cảm giác lãng mạn, bâng khuâng, xúc động của nhân vật “tôi”.
2. Ẩn dụ:
-“Có anh bộ đội thức canh trời”
Tác dụng:
-Nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của người lính trong việc bảo vệ quê hương.
-Tạo niềm tin, sự an tâm cho người dân xóm làng.
3. Nhân hóa:
-“Những mái nhà nghiêng như mi mắt thân thương, nhắm ngủ ngon lành”
Tác dụng:
-Gây sự gần gũi, gắn bó giữa người lính và quê hương.
-Làm cho cảnh vật trở nên sinh động, có sức sống.
4. Điệp ngữ:
-“Ngủ yên, ngủ yên”
Tác dụng:
-Nhấn mạnh sự bình yên của xóm làng.
-Thể hiện niềm tự hào, sung sướng của người lính khi được canh gác quê hương.
5. Liệt kê:
-“Bưởi đã cuối mùa, ổi đã cuối mùa… Cây lá đang dồn nhựa để trổ ra một mùa quả chín…”
Tác dụng:
-Miêu tả sự đổi thay của thiên nhiên theo mùa.
-Gợi cảm giác hân hoan, náo nức khi mùa quả chín sắp đến.