Hướng dẫn giải Câu 2 Đọc và thực hành tiếng Việt – Bài 3 (trang 17) – SBT Văn 12 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
Cả hai tác giả đều nói đến vai trò của chữ trong thơ, nhưng triển khai ý tưởng theo hai hướng khác nhau. Sự khác nhau đó biểu hiện như thế nào?
Lời giải:
– Trong “Chữ bầu lên nhà thơ”:
+ Chữ như một cuộc chiến: Ông xem việc sáng tác thơ như một cuộc chiến không ngừng nghỉ với ngôn ngữ. Nhà thơ phải không ngừng tìm tòi, khám phá và khai thác tối đa khả năng của chữ.
+ Chữ là công cụ rèn luyện: Lê Đạt coi việc làm thơ như một quá trình rèn luyện chữ, giống như một nghệ nhân mài giũa một tác phẩm điêu khắc.
+ Chữ mang tính cá nhân: Ông nhấn mạnh việc tạo ra một “ngôn ngữ riêng” cho mỗi nhà thơ, giúp họ tạo nên dấu ấn riêng biệt trong sáng tác.
+ Chữ là một cuộc bầu cử: Việc một bài thơ có thành công hay không phụ thuộc vào việc nó có “được bầu chọn” bởi người đọc hay không, tức là có được sự đồng cảm và công nhận của độc giả.
=> Vai trò của chữ theo Lê Đạt tập trung vào sự nỗ lực, rèn luyện của nhà thơ trong việc sử dụng ngôn ngữ. Đồng thời, ông xem việc làm thơ như một hoạt động trí tuệ, đòi hỏi sự suy nghĩ và phân tích kỹ lưỡng.
– Trong “Mấy ý nghĩ về thơ”:
+ Chữ là âm nhạc và hình ảnh: Ông tập trung vào khả năng gợi cảm, gợi hình của ngôn ngữ thơ. Chữ trong thơ không chỉ mang ý nghĩa đen đủi mà còn tạo ra những âm thanh, hình ảnh, cảm xúc độc đáo.
+ Chữ là phương tiện thể hiện cảm xúc: Ngôn ngữ thơ được sử dụng để diễn tả những cảm xúc sâu kín, những suy nghĩ phức tạp của nhà thơ.
+ Chữ tạo nên không gian nghệ thuật: Qua ngôn ngữ, nhà thơ tạo ra một không gian nghệ thuật riêng biệt, nơi mà người đọc có thể khám phá và trải nghiệm.
+ Chữ là sự kết hợp giữa lý trí và cảm xúc: Ông cho rằng thơ ca là sự kết hợp hài hòa giữa lý trí và cảm xúc, giữa ý và tình.
=> Còn với Nguyễn Đình Thi, tập trung vào sản phẩm cuối cùng: Ông quan tâm đến hiệu quả thẩm mỹ của bài thơ, đến cách mà ngôn ngữ tác động đến người đọc và nhấn mạnh vào vai trò của cảm xúc và trực giác trong sáng tác.