Giải chi tiết Câu hỏi 5 Ôn tập chuyên đề 2 – Chuyên đề học tập Sinh 12 Chân trời sáng tạo. Tham khảo: Quan sát hình 1b.
Câu hỏi/Đề bài:
Bướm đêm (hay ngài) là một loài côn trùng thuộc bộ Cánh vảy (Lepidoptera). Đây là loài côn trùng gây hại cho nhiều loài cây ăn quả như nho, cam, táo,… Chúng thường dục và ăn phần bên trong của quả, gây rụng quả hàng loạt (Hình 1a), bên cạnh đó, các vết thương do chúng gây ra còn tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn, nấm ở quả. Để tiêu diệt loài côn trùng gây hại này, có hai biện pháp được sử dụng như sau:
(1) Dùng lưới chắn côn trùng kết hợp phun thuốc trừ sâu để kiểm soát số lượng bướm đêm.
(2) Dùng kĩ thuật côn trùng bất dục (Sterile Insect Technique – SIT). Người ta tiến hành nhân nuôi một lượng lớn cá thể bướm đêm, sau đó, tiến hành gây bất dục hoàn toàn bằng cách chiếu xạ tia X (hoặc tia gamma) để tạo các con đực không còn khả năng sinh sản nhưng vẫn có khả năng giao phối bình thường. Các con đực bất dục được thả vào môi trường tự nhiên (Hình 1b).
Theo em, việc áp dụng biện pháp nào sẽ mang lại hiệu quả cao hơn? Giải thích.
Trong kĩ thuật SIT, việc thả các con đực bất dục trở lại môi trường tự nhiên nhằm mục đích gì?
Hướng dẫn:
Quan sát hình 1b.
Lời giải:
Việc áp dụng kĩ thuật côn trùng bất dục (Sterile Insect Techniques – SIT) sẽ mang lại hiệu quả cao hơn trong việc kiểm soát số lượng bướm đêm:
Lưới chắn côn trùng kết hợp phun thuốc trừ sâu:
– Hiệu quả: Giảm số lượng bướm đêm bằng cách ngăn chặn chúng tiếp cận cây trồng.
– Nhược điểm: Cần duy trì lưới chắn và thường xuyên phun thuốc, tốn chi phí và có thể gây ô nhiễm môi trường.
Kỹ thuật côn trùng bất dục (SIT):
– Hiệu quả: Tạo ra các con đực bất khả sinh, khiến chúng không thể giao phối với cá thể cái. Khi thả vào môi trường tự nhiên, chúng sẽ gặp các cá thể cái nhưng không thể sinh sản, giảm tỷ lệ sinh sản của loài.
– Ưu điểm: Không cần sử dụng hóa chất, không gây ô nhiễm môi trường, và hiệu quả trong việc kiểm soát dân số côn trùng.
Vì SIT không chỉ giảm số lượng bướm đêm mà còn không gây hại cho môi trường, nên nó là biện pháp hiệu quả hơn trong việc kiểm soát loài côn trùng gây hại này.