Đáp án Câu hỏi Mở đầu trang 11 SGK Hóa 12 Chân trời sáng tạo – Bài 2. Xà phòng và chất giặt rửa. Gợi ý: Xà phòng có thành phần chính là muối sodium hoặc potassium của các acid béo.
Câu hỏi/Đề bài:
Xà phòng, chất giặt rửa được dùng để loại bỏ các vết bẩn bám trên quần áo, bề mặt các vật dụng,…
Xà phòng là gì? Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp có đặc điểm gì giống và khác nhau?
Hướng dẫn:
Xà phòng có thành phần chính là muối sodium hoặc potassium của các acid béo.
Chất giặt rửa tự nhiên, tổng hợp không phải muối sodium, potassium của các acid béo, nhưng có tính năng giặt rửa tương tự xà phòng.
Lời giải:
– Xà phòng là hỗn hợp muối sodium hoặc potassium của các acid béo và một số chất phụ gia.
– Xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp có đặc điểm:
+ Giống: Cùng kiểu cấu trúc, đuôi dài không phân cực, ưa dầu mỡ kết hợp với phần đầu phân cực, ưa nước.
+ Khác:
|
|
Xà phòng |
Chất giặt rửa tổng hợp |
|
Cấu tạo phân tử |
Đuôi là gốc hydrocarbon của acid béo, đầu là anion carboxylate. |
Đuôi là bất kì gốc hydrocarbon dài nào, đầu có thể là anion carboxylate, sulfate. |
|
Khi dùng với nước cứng |
Khi gặp Ca2+, Mg2+ trong nước cứng, xảy ra phản ứng cho kết tủa, làm giảm chất lượng của xà phòng. |
Khi gặp Ca2+, Mg2+ trong nước cứng, không phản ứng sinh kết tủa. |
|
Phương pháp sản xuất |
– Cách 1: Đun dầu thực vật hoặc mỡ động vật với NaOH hoặc KOH ở nhiệt độ và áp suất cao. – Cách 2: Oxi hóa parafin của dầu mỏ nhờ oxygen không khí, có xúc tác rồi trung hòa acid sinh ra bằng NaOH. |
Oxi hóa parafin được carboxylic acid, hydrogen hóa acid thu được alcohol, cho alcohol phản ứng với H2SO4 rồi trung hòa thì được chất giặt rửa loại alkylsulfate. |
|
Thành phần chính |
– Các muối sodium hoặc potassium của acid béo, thường là sodium stearate (C17H35COONa), sodium palmitate (C17H33COONa),… – Các chất phụ gia thường là chất tạo màu, chất tạo hương,… |
Ngoài chất giặt rửa tổng hợp, chất tạo màu, chất tạo hương, còn có thể có các chất tẩy trắng như sodium hypochlorite. |