OT 1.13 Bài Ôn tập Chương 1 (trang 18, 19, 20) SBT Hóa 12: Acid béo là thành phần quan trọng của một chế độ ăn uống lành mạnh. Cho biết các acid béo là stearic acid

Câu hỏi/Đề bài:

Acid béo là thành phần quan trọng của một chế độ ăn uống lành mạnh. Cho biết các acid béo là stearic acid, oleic acid và linoleic acid với công thức khung phân tử được biểu diễn dưới đây.

a) Acid béo nào trong số 3 acid nêu trên là acid béo thiết yếu? Vì sao?

b) Biết nhiệt độ nóng chảy của các acid béo trên theo thứ tự ngẫu nhiên lần lượt là -5⁰C, 13⁰C và 69⁰C. Hãy điền các giá trị trên vào bảng theo mẫu sau cho phù hợp và giải thích. Ở điều kiện thường, acid béo nào ở thể lỏng, thể rắn? Giải thích

c) Giải thích vì sao muối sodium hoặc potassium của chúng được sử dụng làm xà phòng.

Hướng dẫn:

Dựa vào cấu tạo acid béo.

Lời giải:

a) Acid béo rất quan trọng cho hoạt động bình thường của tất cả các hệ thống trong cơ thể như hệ tuần hoàn, hô hâp, miễn dịch, não…Cơ thể có khả năng tổng hợp hầu hết các acid béo từ thức ăn, những acid béo này được gọi là acid béo không thiết yếu. Ngoài ra, có một số acid béo cơ thể không thể tổng hợp được, chúng gọi là acid béo thiết yếu. Cần lưu ý acid béo không thiết yếu thì không có nghĩa là không quan trọng, việc phân loại nêu trên chỉ dựa vào khả năng tổng hợp acid béo của cơ thể.

Acid béo thiết yếu phải được lấy từ thực phẩm, chúng thuộc hai loại là omega – 3 và omega – 6. Acid béo omega – 3 và omega – 6 là tiền thân của các hợp chất quan trọng, được gọi là eicosanoid. Eicosanoid là những hormone kiểm soát nhiều hormone khác và các chức năng quan trọng của cơ thể như hệ thống thần kinh trung ương, hệ thống miễn dịch. Do đó trong số 3 acid béo đã cho, chỉ có linoleic acid là acid béo thiết yếu.

b)Nhiệt độ nóng chảy của 3 acid béo đã cho liên quan đến cấu trúc phân tử của chúng.

Liên kết C=C dạng cis làm phân tử trở nên zigzag hơn. Stearic acid là acid béo no ít zigzag nhất nên có nhiệt độ nóng chảy cao nhất, oleic có 1 liên kết C=C dạng cis sẽ có nhiệt độ nóng chảy ở giữa. Linoleic acid có 2 liên kết C=C sẽ zigzag nhất nên nhiệt độ nóng chảy thấp nhất.

c) Phân tử muối sodium hoặc potassium của chúng được sử dụng làm xà phòng vì đều có 1 đầu ưa nước gắn với 1 đuôi dài kị nước.