Nếu biết lắng nghe đem lại cho ta thiện cảm từ người khác thì việc khẳng định tính tự chủ lại giúp ta chứng minh sự tự tôn,…. Nội dung các em đang xem là một trong những bài viết thuộc “Nghị luận về việc tiếp thu ý kiến của người khác và việc khẳng định tính tự chủ của bản thân (tiếp)” trong Tổng hợp 50 bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội – Văn mẫu 11 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
“Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân”
Câu ca dao trên khuyên nhủ con người nên sống có chính kiến, không bị lung lạc bởi ý kiến của người khác. Thế nhưng, ngược lại, cũng có người cho rằng “Không biết dựa cột mà nghe”. Có thể thấy, trong cuộc sống luôn tồn tại rất nhiều quan niệm trái ngược. Liệu việc tiếp thu ý kiến của người khác và việc khẳng định tính tự chủ của bản thân có thực sự mâu thuẫn chăng?
Tiếp thu ý kiến của người khác chính là biết lắng nghe, thấu hiểu những lời khuyên từ mọi người xung quanh. Điều này được thể hiện ở việc coi trọng những người đi trước, biết cách chuyển hóa kinh nghiệm của người khác thành kiến thức của mình, luôn tham khảo ý kiến từ nhiều phía trước khi đưa ra quyết định,… Còn nói đến tính tự chủ của bản thân là nhấn mạnh đến cái tôi, lòng tự trọng của cá nhân. Tự chủ đồng nghĩa với tự quyết định cuộc sống, có trách nhiệm với mọi hành động và cảm xúc của bản thân. Người có tính tự chủ là người có chính kiến, quyết đoán, tự tin, không dễ bị thao túng hay lung lạc bởi ngoại cảnh. Có thể khẳng định rằng việc tiếp thu ý kiến và việc khẳng định tính tự chủ không phải hai thái cực mâu thuẫn. Trái lại, đây còn là hai yếu tố tiên quyết tạo nên sự hạnh phúc cho con người nếu ta biết dung hòa chúng.
Cuộc đời là đại dương mênh mông, tri thức cũng dạt dào như sóng bể vô tận. Đứng trước cái rộng lớn của đời, mỗi người chỉ như một chú cá bé nhỏ. Để thu nạp nhiều kiến thức nhất có thể, ta cần biết học hỏi từ những người xung quanh. Việc biết tiếp thu ý kiến từ người khác sẽ đem lại cho ta nhiều kinh nghiệm quý giá và thiết thực hơn cả những điều viết trong sách vở. Người biết tiếp thu ý kiến bao giờ cũng có thái độ cầu thị, tinh thần ham học. Sự phong phú của cuộc sống được tạo nên từ những góc nhìn đa chiều. Khi biết đặt mình vào vị trí của người khác, con người sẽ thấu hiểu nhau hơn. Ngoài ra, việc lắng nghe còn cho thấy thái độ tôn trọng của ta dành cho người khác. Đây chính là nền tảng tốt cho mọi mối quan hệ xã hội.
Nếu biết lắng nghe đem lại cho ta thiện cảm từ người khác thì việc khẳng định tính tự chủ lại giúp ta chứng minh sự tự tôn, không hổ thẹn với chính mình. Xin nhắc lại lần nữa, cuộc sống được tạo nên từ những quan điểm đa dạng của con người. Vậy nên, có những thứ ta phải tự mình trải nghiệm mới có thể đúc rút được bài học. Những lời khuyên hay ý kiến từ người khác đều mang tính chất tham khảo, ta không thể dựa vào đó mà quyết định cả cuộc đời mình. Độc lập, tự do bao giờ cũng đi liền với hạnh phúc. Nếu con người lúc nào cũng lo sợ trước những định kiến, nhút nhát bởi những dèm pha thì biết bao giờ mới có thể sống thật? Trên hành trình chinh phục ước mơ, ta cần trang bị cho mình cả sự sáng tạo, bản lĩnh kiên cường, lòng dũng cảm để đương đầu với mọi thử thách. Không chỉ vậy, khi ta biết cách tự đưa ra quyết định đồng nghĩa với việc ta phải chịu trách nhiệm cho nó. Khi ấy, con người sẽ hình thành tính độc lập, sự kỷ luật, tinh thần trách nhiệm thay vì mãi ỷ lại và trông chờ sự cứu giúp từ bên ngoài.
Tiếp thu ý kiến và khẳng định tính tự chủ của bản thân đều mang lại những tác động tích cực cho cuộc sống con người. Điều ta cần làm là cân bằng giữa hai thái cực ấy. Nếu chỉ biết nghe theo lời của những người xung quanh, ta chẳng khác nào anh chàng trong truyện ngụ ngôn “Đẽo cày giữa đường”, trở thành con rối trong mắt thiên hạ. Ngược lại, nếu quá tự cao, chỉ coi trọng ham muốn của bản thân thì ta dễ trở thành kẻ bảo thủ, lạc hậu và dần bị mọi người xa lánh.
Ta có thể lấy ví dụ từ lịch sử của dân tộc. Trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh, Nguyễn Trãi dùng mỡ viết tám chữ “Lê Lợi vi quân, Nguyễn Trãi vi thần” lên lá cây cho kiến đục rồi thả trôi trên sông. Lá trôi theo dòng nước, đi đến khắp nơi. Nhân dân thấy vậy, hay tin người anh hùng Lê Lợi khởi nghĩa, có Nguyễn Trãi phò tá nên đã tập hợp lại cùng chống giặc. Diệu kế này của Nguyễn Trãi cho thấy hai điều quan trọng để khởi nghĩa thắng lợi: tài năng vượt bậc của người lãnh đạo và sức mạnh của tập thể.
Lấy kinh nghiệm của người khác làm bài học cho mình, cân bằng giữa cảm xúc và lí trí, trau dồi kiến thức thực tế chính là phương pháp cốt lõi để tạo nên thành công. Con người hãy sống linh hoạt như dòng sông, tùy vào hoàn cảnh mà uốn mình theo hướng thích hợp.