Giải chi tiết Dàn ý chi tiết "Thế là thị ngồi sà xuống – ăn thật. Thị cắm đầu ăn một chặp bốn bát bánh đúc liền chẳng chuyện trò gì.” và “Người con dâu đón lấy cái bát – đưa lên mắt nhìn – hai con mắt thị tối lại. Thị điềm nhiên và vào miệng”. Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng người – Văn mẫu 11 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
I. Mở bài:
-Dẫn dắt, giới thiệu nhân vật người vợ nhặt với những chi tiết đặc sắc thể hiện sự thay đổi sau cột mốc theo Tràng về làm vợ nhặt.
-Giới thiệu tác giả Kim Lân.
-Giới thiệu tác phẩm “Vợ nhặt”.
II. Thân bài
1. Giới thiệu nhân vật
– Người vợ nhặt có lai lịch khá đặc biệt: không tên tuổi, không quê hương, không quá khứ, không tài sản, không nghề nghiệp. Từ đầu đến cuối tác phẩm, nhân vật chỉ được gọi là cô ả, thị, người đàn bà.
2. Phân tích nhân vật trong hai lần được tác giả miêu tả về cung cách ăn uống
a) Lần 1 – Chiều hôm trước, khi được Tràng đồng ý đãi bánh đúc ở ngoài chợ: “Thế là thị ngồi sà xuống, ăn thật. Thị cắm đầu ăn một chặp bốn bát bánh đúc liền chẳng chuyện trò gì.”
– Tái hiện lại bối cảnh của chi tiết: thị quen Tràng sau một lần đẩy xe bò giúp, vì thế mà khi gặp lại ở chợ tỉnh, thị “sầm sập chạy đến”, “sưng sỉa” trách móc.
+ Ngoại hình thảm hại “áo quần tả tơi như tổ đỉa”, “gầy sọp”, “trên cái khuôn mặt lưỡi cày xám xịt chỉ còn thấy hai con mắt”.
→Sự thảm hại ấy cũng từ cái đói mà ra!
+ Cách nói năng chỏng lỏn, đanh đá “Điêu! Người thế mà điêu!”, “Hôm ấy leo lẻo cái mồm hẹn xuống, thế mà mất mặt”, “có ăn gì thì ăn, chả ăn giầu”, “ăn thì ăn sợ gì”, “về chị ấy thấy hụt tiền thì bỏ bố”… + Điệu bộ, hành động của thị thô lỗ, táo bạo: Nhận được lời mời “đấy, muốn ăn gì thì ăn” của Tràng, “hai con
mắt trũng hoáy của thị tức thì sáng lên”, rồi sà xuống, “cắm đầu ăn một chặp bốn bát bánh đúc liền chẳng
chuyện trò gì”.
– Phân tích chi tiết: đây là chi tiết cao trào cho thấy sự vô duyên, đến mức trơ trẽn của thị.
+ Sấn sổ đòi ăn và “sà xuống” vội vã kho nhận được câu mời rơi của người lạ.
+ Cắm đầu ăn.
+ Ăn một chặp bốn bát bánh đúc.
+ Không chuyện trò gì.
→ Trước khi trở thành vợ nhặt, thị là nạn nhân của cái đói. Cái đói làm thị tả tơi, xơ xác, quên cả sĩ diện và lòng tự trọng, mất cả thiên tính nữ của phái đẹp.
b) Lần 2 – Sáng hôm sau, khi nhận bát “chè khoán” từ mẹ chồng: “Người con dâu đón lấy cái bát, đưa lên mắt nhìn, hai con mắt thị tối lại. Thị điểm nhiên và vào miệng.”
– Tái hiện lại bối cảnh của chi tiết: Sau khi theo không Tràng về làm vợ nhặt, đón nhận sự quan tâm yêu thương của Tràng và bà cụ Tứ, trở thành “người đàn và hiền hậu đúng mực” trong hành động vun vén, dọn dẹp cửa nhà, trong cách nói năng lễ phép với mẹ chồng vào buổi sáng hôm sau. Trong bữa cơm ngày đói thảm hại, bà cụ Tứ cố truyền niềm vui cho các con bằng việc bản tính chuyện nuôi gà. Giữa lúc đó, niêu cháo lõng bõng hết nhẵn. Bà lão chạy vội xuống bếp bưng lên cái nồi bốc khói nghi ngút và vừa nói vừa cười “Chè đây. Chè khoán đây, ngon đáo để cơ”. Thị đón cái bát…
Phân tích chi tiết:
+ Đưa lên mắt nhìn → hai mắt tối lại vì nhận ra không phải chè khoán mà là cháo cám, ánh mắt thể hiện sự thất vọng, cả nỗi niềm đau đớn, tủi hờn… dồn nén chất chứa những xúc cảm tiêu cực.
+ Thị điểm nhiên và vào miệng → thái cực hoàn toàn khác những cảm xúc ở trên. Đó là sự chấp nhận hoàn cảnh một cách bình tâm, chủ động, tự nguyện, không oán trách. Đó còn là sự tế nhị, tránh làm tổn thương người mẹ già tội nghiệp, níu kéo lại niềm vui cho bà → lúc này thị trở thành người phụ nữ hiểu chuyện, vị tha, tế nhị, giàu bao dung và yêu thương.
→Như vậy, sự vô duyên, trơ trẽn cũng chỉ là do hoàn cảnh đẩy đưa, do cái đói tạo thành. Và bản chất người tốt đẹp sẽ phục sinh vẹn nguyên khi có cơ hội, khi được bao bọc trong tình yêu thương.
3) Tổng hợp đánh giá
a) Về nghệ thuật
– Nhà văn không tập trung miêu tả tâm lý nhân vật để giữ vẻ xa lạ, phù hợp với hoàn cảnh của thị, một người vợ nhặt.
– Tác giả lại chú trọng khắc họa hành động, cử chỉ, nét mặt của nhân vật để người đọc tự hiểu tâm trạng của người phụ nữ. Nhiều chi tiết nho nhỏ, vụn vặt như cách ăn uống của nhân vật nhưng đã nói được khá nhiều điều về tâm tư, tình cảm, tính cách, tâm hồn…
b) Về nội dung tư tưởng
Chỉ qua hai chi tiết về cách ăn uống của người vợ nhặt, Kim Lân đã tố cáo giai cấp thống trị thực dân, phát xít đẩy nhân dân ta vào hoàn cảnh cùng cực, đẩy con người đến sự rẻ rúng, tha hóa về nhân phẩm chẳng qua vì sự đói khát, đồng thời ca ngợi sức sống mãnh liệt và phẩm chất tốt đẹp của họ luôn tiềm tàng chỉ chờ cơ hội để hồi sinh trọn vẹn.
III. Kết bài
– Khẳng định lại ý nghĩa của 2 chi tiết.
Khẳng định vị trí của tác giả trên văn đàn dân tộc.