Hướng dẫn giải Câu tham khảo Mẫu 2 Cảm nhận về bài thơ Con đường mùa đông – Văn mẫu 11 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
Puskin là nhà văn nổi tiếng có nhiều tác phẩm hay. Trong các sáng tác của ông chúng ta không chỉ thấy sự tinh túy của ngôn ngữ và cảnh sắc thiên nhiên của Nga, mà còn cảm nhận được “tinh thần Nga” và “bản sắc Nga” trong quá trình phát triển của nó. Bài thơ “Con đường mùa đông” là một ví dụ điển hình của sự tài năng của “Mặt trời thi ca Nga”.
Tài năng văn học của ông đã tỏa sáng từ khi còn trẻ. Cuộc sống trong thế kỷ 19, được gọi là “Thế kỷ vàng” của văn học Nga, nhưng cũng là thời kỳ khắc nghiệt trong lịch sử vì chiến tranh liên tiếp, đã thúc đẩy Puskin sử dụng bút vàng của mình để thể hiện những lý tưởng cao cả, chống lại sự áp bức của hoàng gia Nga và ủng hộ nhân dân Nga. Trong tháng 10 năm 1826, sau khi Pushkin bị kết án đày, ông trở về làng Pechenga và biết tin rằng Cuộc Khởi nghĩa tháng Chạp đã thất bại. Bài thơ “Con đường mùa đông” được viết trong tình huống đó, thể hiện tâm trạng buồn bã, cô đơn của nhà thơ do thời cuộc. Bài thơ này có bảy khổ thơ với một cấu trúc vòng tròn đặc biệt, thể hiện “Nỗi buồn trong sáng” và lòng khát khao tự do mạnh mẽ.
Những khổ thơ đầu tập trung vào nỗi buồn và tạo nên hình ảnh thiên nhiên tuyệt đẹp nhưng lẫn màu cô đơn. Cảnh sắc cánh đồng và rừng bị bao phủ bởi tuyết trắng tinh khôi của đất nước bạch dương:
“Xuyên qua sương mù gợn sóng
Mặt trăng nhô ra
Trăng buồn bã dội ánh sáng
Lên cánh đồng u buồn.”
Cảnh quang là buổi đêm trong mùa đông tĩnh lặng, không gian là một cánh đồng trải dài bất tận. Lớp sương mù dày đặc bao trùm mọi thứ. Puskin sử dụng các động từ như “gợn” để diễn tả sự di chuyển nhẹ nhàng của tấm sương. Điểm đặc biệt của động từ “Xuyên” ở đầu câu là sự xuất hiện đột ngột của vầng trăng. Trăng màu vàng ánh sáng mạnh vào lớp sương đêm nhưng lại “dội” ánh sáng nhạt nhẽo. Từ “buồn bã” gợi lên hình ảnh những tia sáng mờ mịt và mong manh. Nguồn sáng lấp lánh đó lưu lại trên cánh đồng u buồn. Khung cảnh vừa trữ tình, vừa lấp lánh, nhưng cũng ẩn chứa nét đẹp trầm lặng. Bức tranh thiên nhiên của Nga được nhà thơ trải nghiệm qua các giác quan và sâu sắc tâm hồn. Sự biểu đạt của Puskin đậm chất nghệ thuật và tinh tế.
Esenin, một nhà thơ Nga từng viết về vùng quê Nga, cũng đưa các yếu tố như rừng và ánh trăng vào tác phẩm của mình:
“Ánh trăng to lớn chiếu sáng
Trực tiếp lên mái nhà
Những cây bạch dương đứng
Như những cây nến lớn.”
Ánh trăng của Esenin mang lại nguồn sáng lớn và chiếu trực tiếp lên mái nhà, còn các cây bạch dương trở nên tráng lệ và lung linh như những cây nến lớn. Trong khi Puskin tạo ra một cảnh sắc thiên nhiên tinh khôi và tự nhiên, Esenin thể hiện một cảnh sắc lòe loẹt và đầy màu sắc.
Một số người đã gọi những câu thơ của Puskin là “đơn giản” và “mượt mà”, nhưng không biết rằng ông đã đầu tư rất nhiều công sức để làm cho các câu thơ trở nên đơn giản và mượt mà. Điều này thể hiện rõ trong bài thơ “Con đường mùa đông”. Chỉ những âm thanh quen thuộc như tiếng bánh xe, tiếng lục lạc và tiếng hát của con người, nhưng chúng trở nên hấp dẫn hơn bình thường:
“Trên con đường mùa đông, lặng lẽ
Xe tam mã vun vút chạy xa
Tiếng lục lạc nhạt nhòa
Và mệt mỏi đang tràn đầy.
Bài ca của người nào đó
Có một cái gì đó rất quyến rũ
Như niềm vui mãnh liệt
Như sự buồn tối tăm.”
Giữa cảnh sắc yên bình và cô đơn, chiếc xe tam mã vẫn lăn bánh không ngừng. “Vun vút” không chỉ diễn tả tốc độ nhanh chóng của xe, mà còn là sự liên tục và lạnh lùng của thời gian. Tiếng lục lạc trở nên đều đều, mất đi sự thú vị, với đầy sự mệt mỏi. Nhà thơ đã sử dụng âm thanh để tạo ra sự yên tĩnh và bất động, bất chấp sự đau đớn của cuộc sống. Bài ca của người nào đó vang lên với sự quyến rũ, như một sự cứu cánh cho tâm hồn. Trong đó, ta cảm nhận được sự tương tác giữa niềm vui mãnh liệt và nỗi buồn đậm sâu. Mỗi âm thanh xuất hiện làm nổi bật cả nỗi buồn và hy vọng của nhân vật trữ tình trong việc vượt qua khó khăn trên con đường của mình.
“Sầu đậu, Nhi-na: đường xa và tịch mịch
Ngủ bất tỉnh trong sự yên lặng
Âm nhạc của các ngựa đã tan biến sâu
Sương mờ che phủ ánh trăng nghiêng.”
Nhân vật trữ tình gần như đang nói về cô gái Nhi-na về nỗi buồn của mình: “đường xa và tịch mịch”. Hình ảnh cánh xe ngựa và bác xà ích lặng lẽ tan biến, tiếng nhạc ngựa mất đi, và vầng trăng khuất sau lớp sương. Nỗi buồn đã dịu đi, biến thành niềm yêu cuộc sống và niềm tin trong tương lai. Pushkin đã thể hiện sự dịu dàng trong sự đau buồn và biến nó thành tình yêu và niềm tin mạnh mẽ. Sáng tạo của ông cho thấy nhiều cung bậc cảm xúc và những khao khát tinh thần của con người bằng một cách biểu đạt đơn giản. Thiên nhiên, cho dù là bãi cỏ hoặc cảnh bão tuyết, tràn đầy ý nghĩa tâm trạng. “Con đường mùa đông” là một tác phẩm nghệ thuật tuyệt vời của Puskin, mà ông đã trình bày cảnh sắc thiên nhiên và tâm hồn Nga một cách hoàn chỉnh và tinh tế.