Giải Câu tham khảo Mẫu 1 Viết bài văn phân tích bài thơ Đợi mẹ – Văn mẫu 11 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
“Mẹ già một nắng hai sương
Trải thân làm bóng mát đường con đi.”
Tình mẫu tử là đề tài quen thuộc, nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca, nghệ thuật. Đó là thứ tình cảm thiêng liêng và vĩ đại nhất cuộc đời này. Và tình cảm cao cả ấy đã được nhà thơ Vũ Quần Phương khắc họa chân thực, đầy xúc cảm qua tác phẩm “Đợi mẹ”. Những vần thơ của ông cứ êm đềm, nhẹ nhàng chạm đến cảm xúc sâu lắng nhất của độc giả.
“Em bé ngồi nhìn ra ruộng lúa
Trời tối trên đầu hè. Nửa vầng trăng non
Em bé nhìn vầng trăng, nhưng chưa nhìn thấy mẹ
Mẹ lẫn trên cánh đồng. Đồng lúa lẫn vào đêm
Ngọn lửa bếp chưa nhen. Căn nhà tranh trống trải
Đom đóm bay ngoài ao. Đom đóm đã vào nhà
Em bé nhìn đóm bay, chờ tiếng bàn chân mẹ
Bàn chân mẹ lội bùn ì oạp phía đồng xa
Trời về khuya lung linh trắng vườn hoa mận trắng
Mẹ đã bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ”
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã từng nhận định rằng: “Thơ của Vũ Quần Phương gọn ghẽ, chính xác, rõ ràng. Đó là một giọng thơ có một trường phủ sóng nhất định, góp phần vào sự phong phú giàu có của thi ca Việt”. Thật vậy, những tác phẩm của ông hầu hết được lấy cảm hứng từ những chiêm nghiệm cá nhân của mình, chọn những sự kiện nhỏ để mang đến những thông điệp lớn. Đặc biệt là không hề có sự phù phiếm, không làm xiếc với ngôn từ, hay ồn ào, gân cốt, những dòng thơ, cách bình thơ cứ giản dị, sâu mà hóm, ăm ắp chữ tình, âm thầm chạm đến tâm hồn bạn đọc.
Vì phải sống xa mẹ từ khi còn nhỏ, bài thơ “Đợi mẹ” của nhà thơ Vũ Quần Phương được viết nên từ những cảm xúc chân thật, xúc động nhất của một tâm hồn bé bỏng luôn chờ đợi, khao khát tình yêu thương từ mẹ.
“Em bé ngồi nhìn ra ruộng lúa
Trời tối trên đầu hè. Nửa vầng trăng non
Em bé nhìn vầng trăng, nhưng chưa nhìn thấy mẹ
Mẹ lẫn trên cánh đồng. Đồng lúa lẫn vào đêm”
Mở đầu bài thơ, Vũ Quần Phương đã khắc họa nên hình ảnh quen thuộc trong tuổi thơ của mỗi chúng ta: Đợi mẹ về. Bài thơ được viết trong một buổi đêm thanh vắng, trời tối trên đầu hè, xuất hiện nửa vầng trăng non, cậu bé nhìn ra ruộng lúa, nhưng vẫn chưa thấy mẹ về. Những dòng thơ với từng con chữ giản dị nhưng lại khiến chúng ta đau lòng. Dù đã tối muộn nhưng mẹ vẫn chưa về. Mẹ luôn hy sinh, tần tảo chăm sóc, nuôi con khôn lớn không kể tháng ngày.
Hình ảnh người mẹ chìm vào trong bóng tối, lam lũ, vất vả trên cánh đồng ruộng lúa, cùng những chú đom đóm làm việc gợi lên bao ngậm ngùi, thương xót. Mẹ không thể về sớm, không bên cạnh chăm sóc không có nghĩa là mẹ không thương con, nhưng vì cơm áo gạo tiền, cuộc sống mưu sinh đầy gian khó, mẹ không quản ngại, bán mặt cho đất bán lưng cho trời, cho con có một cuộc sống êm đềm, ấm no.
“Ngọn lửa bếp chưa nhen. Căn nhà tranh trống trải
Đom đóm bay ngoài ao. Đom đóm đã vào nhà”
Căn nhà không có mẹ cũng trở nên trống trải, lạnh lẽo. Vì mẹ chưa về, nên ngọn lửa bếp chưa nhen, bóng tối cũng dần bao lấy tâm hồn của đứa trẻ. Vì nỗi sợ và nỗi nhớ, em càng mong ngóng từng bước chân của mẹ. “Đom đóm bay ngoài ao. Đom đóm đã vào nhà”, tiếng bước chân của mẹ cùng những chú đom đóm nhỏ chính là ánh sáng, soi chiếu, sưởi ấm tâm hồn đang cô đơn, sợ hãi của cậu bé.
“Em bé nhìn đóm bay, chờ tiếng bàn chân mẹ
Bàn chân mẹ lội bùn ì oạp phía đồng xa
Trời về khuya lung linh trắng vườn hoa mận trắng
Mẹ đã bế vào nhà nỗi đợi vẫn nằm mơ”
“Bàn chân mẹ lội bùn ì oạp phía đồng xa”. Từ “ì oạp” đặc biệt gợi nên sự mỏi mệt, vất vả của mẹ, những bước chân mẹ vẫn luôn “ì oạp” trong màn đêm, trên cánh đồng rộng lớn. Hình ảnh mẹ lam lũ, ì oạch từng bước chân trở về nhà đã làm lay động con tim mỗi chúng ta, dâng trào xúc cảm, nỗi niềm, thương xót mẹ.
Có lẽ, việc chờ đợi mẹ về luôn là một hành động hiển nhiên, nó đi sâu vào trong tiềm thức mỗi đứa trẻ, ngay cả trong từng cơn mơ. Khoảnh khắc ấy, tuy lạnh lẽo, lo âu, nhưng khi bắt gặp mẹ, từng bước chân chậm rãi của mẹ từ xa, mọi ưu sầu cũng hóa hư không. Có mẹ, căn bếp mới trở nên ấm áp, có mẹ, căn nhà mới trở nên bớt hiu quạnh, có mẹ, cuộc sống của con mới êm đềm, hạnh phúc.
Bài thơ “Đợi mẹ” với những vần thơ giản dị, chân thực, tự nhiên, giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, đã lặng lẽ đi vào sâu tâm hồn bạn đọc. Thông qua hành động nhỏ: Đợi mẹ, tác giả đã mang đến thông điệp sâu sắc về tình mẫu tử. Bài thơ đã thành công khắc họa nên hình ảnh mẹ lam lũ vất vả, như hình ảnh con cò trong câu ca dao xưa: “Con cò lặn lội bờ sông”, từ đó giúp chúng ta cảm nhận được sự thiêng liêng, cao đẹp, của tình mẫu tử, đồng thời cũng là nguồn động lực, tiếp thêm sức mạnh, khiến chúng ta càng thêm yêu, trân quý gia đình, đặc biệt là người mẹ.
“Vũ trụ có nhiều kỳ quan, nhưng kỳ quan tuyệt phẩm nhất là trái tim người mẹ”