Đáp án Câu siêu ngắn Mẫu 2 Viết bài văn nghị luận về vở kịch Hồn Trương Ba da hàng thịt – Văn mẫu 11 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
Lưu Quang Vũ là một nhà viết kịch nổi tiếng. Một trong những vở kịch tiêu biểu của ông là “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”. Tác phẩm gửi gắm nhiều bài học, tư tưởng nhân văn sâu sắc.
Trương Ba giỏi đánh cờ bị chết oan do Nam Tào làm việc tắc trách. Vì muốn sửa sai nên Nam Tào và Đế Thích đã cho hồn Trương Ba sống lại, nhập vào xác anh hàng thịt vừa chết. Khi trú nhờ trong xác anh hàng thịt, Trương Ba gặp phải rất nhiều phiền toái như lí trưởng sách nhiễu, chị hàng thịt đòi chồng, ngay đến gia đình của ông cũng cảm thấy xa lạ… Bản thân Trương Ba cũng đau khổ vì phải sống trái với tự nhiên. Đặc biệt là khi xác anh hàng thịt đã làm cho Trương Ba nhiễm một vài thói xấu. Đoạn trích được học kể về cuộc đối thoại giữa Trương Ba với các nhân vật.
Đầu tiên là cuộc đối thoại giữa Trương Ba và xác hàng thịt. Bản thân Trương Ba cho rằng mình vẫn có một đời sống nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn. Ông xem xác anh hàng thịt chỉ là cái vỏ bên ngoài với sự âm u, đui mù, không có tư tưởng, không có cảm xúc, nếu có thì chỉ là những thứ thấp kém. Nhưng xác hàng thịt lại cho rằng hồn Trương Ba không thể tách khỏi xác anh hàng thịt, mọi việc làm, hành động của hồn Trương Ba đều chịu sự chi phối của xác anh hàng thịt. Đây chính là cuộc đấu tranh giữa phần con và phần người, giữa đạo đức và tội lỗi, giữa khát vọng và dục vọng. Với cuộc đối thoại này, nhà văn đã gửi gắm thông điệp sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn.
Tiếp đến, hồn Trương Ba đã có cuộc trò chuyện với những người thân trong gia đình. Trước tình cảnh của Trương Ba, mỗi người có một thái độ khác nhau. Vợ Trương Ba đau đớn trước sự thay đổi của Trương Ba: “Ông đâu còn là ông”, một mực muốn rời khỏi gia đình “đi cày thuê làm mướn ở đâu cũng được… đi biệt”. Còn cái Gái không chịu nhận ông, cho rằng ông nội của mình đã chết mà thay vào đó là một Trương Ba vô cùng vụng về, thô lỗ “Từ nay ông không được động vào cây cối trong vườn của ông tôi nữa!… chân ông to bè như cái xẻng, giẫm nát lên cả cây sâm quý mới ươm”. Chị con dâu tỏ ra cảm thông, chia sẻ và yêu thương với Trương Ba hơn trước nhưng vẫn không nhận ra Trương Ba của trước đây nữa. Ở một vị trí khác nhau, một thái độ khác nhau nhưng họ đều có điểm chung là thấy Trương Ba đã thay đổi, không còn nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn. Để rồi, Trương Ba vỡ lẽ, nhận ra sự thay đổi của bản thân và sự lấn át của phần xác đối với phần hồn trong ông. Ông quyết định sẽ trả lại xác cho anh hàng thịt.
Chính hoàn cảnh đó đã dẫn đến cuộc đối thoại với Đế Thích. Trương Ba đã chỉ rõ cái sai của Đế Thích: “Ông chỉ nghĩ đơn giản là cho tôi sống nhưng sống như thế nào thì ông chẳng cần biết”. Ông bày tỏ mong muốn: “Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”; “Không thể sống với bất cứ giá nào được. Có những cái giá quá đắt, không thể trả được tâm hồn tôi lại trở lại thanh thản, trong sáng như xưa”. Mọi chuyện trở nên éo le hơn khi nghe cu Tị chết, Đế Thích đề nghị cho hồn Trương Ba nhập vào cu Tị, Trương Ba đã từ chối. Ông đã nhận ra được một loại những rắc rối đằng sau việc này: phải giải thích cho chị Lụa và người thân trong gia đình (đặc biệt là cái Gái – cháu gái của mình nhưng cũng là bạn thân của cu Tị, có khi phải sang nhà chị Lụa ở, tạo cơ hội cho bọn lý trưởng sách nhiễu, thu lợi… Cuối cùng, Trương Ba đã từ chối và yêu cầu Đế Thích để cho cu Tị sống còn mình thì chết. Đây là một cái kết hợp lí, có hậu nếu xét theo ý nghĩa đó là kết quả của cuộc đấu tranh giữa khao khát được sống, nhưng không chấp nhận cuộc sống giả dối, không được là chính mình.
Qua đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt, tác giả muốn gửi gắm thông điệp được sống là người quý giá thật nhưng được sống đúng là mình, sống trọn vẹn với những giá trị mình vốn cố và theo đuổi còn quý giá hơn. Sự sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi con người được sống tự nhiên với sự hài hòa giữa thể xác và tâm hồn.