Giải Bài tham khảo Mẫu 3 Nghị luận về việc tiếp thu ý kiến của người khác và việc khẳng định tính tự chủ của bản thân – Văn mẫu 11 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
“Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân” .
Câu ca dao này không chỉ là một lời khuyên sâu sắc, mà còn là đề xuất về sự mạnh mẽ của ý chí cá nhân, sức bền vững trước những ý kiến, nhận định của người khác. Tuy nhiên, trong xã hội đa dạng và phức tạp, liệu việc hòa hợp giữa việc lắng nghe ý kiến từ mọi người và duy trì tính tự chủ của bản thân có thể là một trải nghiệm hữu ích hơn?
Việc tiếp thu ý kiến của người khác không chỉ là việc lắng nghe mà còn là khả năng thấu hiểu, chấp nhận những lời khuyên xây dựng từ cộng đồng xung quanh. Điều này thể hiện ở việc tôn trọng những người đi trước, khám phá cách chuyển hóa kinh nghiệm của người khác thành trí tuệ cá nhân, và luôn đề cao sự đa chiều trong quá trình đưa ra quyết định. Ngược lại, tự chủ cá nhân đặt nặng vào ý thức về bản thân, lòng tự trọng cá nhân. Tự chủ không chỉ là khả năng quyết định về cuộc sống mà còn là trách nhiệm đối với mọi hành động và cảm xúc cá nhân. Một người tự chủ sẽ thể hiện chính kiến, quyết đoán, và không dễ bị chi phối hoặc lạc lõng dưới áp lực xã hội. Từ đó, có thể thấy rằng việc tiếp thu ý kiến và khẳng định tính tự chủ không hẳn là mâu thuẫn, mà ngược lại, chúng là hai yếu tố tương đối, tạo nên một tinh thần hòa hợp và đồng đều.
Cuộc sống giống như một đại dương vô tận, tri thức là những con sóng không ngừng đổ bộ. Trước sự rộng lớn của cuộc sống, chúng ta nhỏ bé như những chú cá. Để nắm bắt được nhiều kiến thức nhất, việc học hỏi từ những người xung quanh là quan trọng. Biết tiếp thu ý kiến của người khác mang lại cho chúng ta kinh nghiệm quý báu và thực tế hơn cả những kiến thức lý thuyết. Sự học hỏi này không chỉ là biểu hiện của sự ham học và tinh thần cầu thị, mà còn là sự đa dạng trong quan điểm. Khi chúng ta đặt mình vào vị trí của người khác, sự thấu hiểu giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ tốt hơn và thể hiện tôn trọng. Điều này là nền tảng quan trọng cho mọi mối quan hệ xã hội.
Nếu việc lắng nghe mang lại sự thiện cảm từ người khác, thì việc khẳng định tính tự chủ lại giúp chúng ta chứng minh lòng tự tôn, không ngần ngại trước chính bản thân mình. Cuộc sống đa dạng được tạo ra từ những quan điểm đa chiều của con người. Do đó, có những trải nghiệm chúng ta phải tự mình trải qua để học hỏi. Lời khuyên và ý kiến từ người khác chỉ là gợi ý, không thể là cơ sở để quyết định cuộc sống của chúng ta. Độc lập và tự do luôn liên kết với hạnh phúc. Nếu chúng ta luôn sợ hãi trước định kiến và quá mức phụ thuộc vào sự giúp đỡ từ bên ngoài, chúng ta làm thế nào có thể sống đúng chính mình? Trên hành trình chinh phục ước mơ, chúng ta cần trang bị sự sáng tạo, lòng kiên cường, và tinh thần đương đầu với mọi thách thức. Khi chúng ta tự quyết định, chúng ta trở nên độc lập, có kỷ luật và trách nhiệm thay vì phụ thuộc và mong chờ giúp đỡ từ bên ngoài.
Tiếp thu ý kiến và khẳng định tính tự chủ của bản thân mang lại những ảnh hưởng tích cực cho cuộc sống. Điều quan trọng là cân bằng giữa hai yếu tố này. Nếu chỉ biết nghe theo người khác mà không giữ được ý chí cá nhân, chúng ta có thể trở thành “đẽo cày giữa đường”, trở nên như những con rối bị chi phối bởi ý kiến công cộng. Ngược lại, nếu quá mạnh mẽ về tính tự chủ mà không chịu lắng nghe, chúng ta có thể trở thành những người bảo thủ, kém tiến bộ và bị cô lập.
Chúng ta có thể học từ lịch sử của dân tộc, như Nguyễn Trãi trong cuộc kháng chiến chống giặc Minh. Nguyễn Trãi sử dụng mỡ để viết tám chữ “Lê Lợi vi quân, Nguyễn Trãi vi thần” lên lá cây, rồi thả nó trôi trên sông. Lá cây đi đến mọi nơi, kích thích lòng dũng cảm và lòng tin của nhân dân vào cuộc kháng chiến. Hành động này của Nguyễn Trãi là minh chứng cho hai yếu tố quan trọng để chiến thắng: tài năng lãnh đạo và sức mạnh đồng đội.
Học hỏi từ người khác, giữ được sự cân bằng giữa cảm xúc và lý trí, và xây dựng kiến thức thực tế là chìa khóa để đạt được thành công. Hãy sống linh hoạt như dòng sông, uốn mình tùy thuộc vào hoàn cảnh để có thể phản ứng đúng đắn và hiệu quả.