Đỗ Phấn, một người nghệ sĩ không xa lạ với những người yêu nghệ thuật và văn hóa ở Việt Nam. Ông sinh năm 1956 tại Hà Nội,…. Nội dung các em đang xem là một trong những bài viết thuộc “Phân tích văn bản Cõi lá (tiếp)” trong Bài 1: Thông điệp từ thiên nhiên – Văn mẫu 11 Chân trời sáng tạo.
Câu hỏi/Đề bài:
Người văn sĩ Lê Minh Khuê đã từng nói: “Tình yêu Hà Nội của Đỗ Phấn không chỉ là những đường nét trên bức tranh, mà là những cảm xúc sâu thẳm, là sự gìn giữ và kể chuyện về vẻ đẹp thời gian”. Trong các tác phẩm của mình, từ tản văn, tiểu thuyết đến truyện ngắn, Đỗ Phấn luôn thể hiện tình yêu thương và kỷ niệm về Hà Nội xưa. Đặc biệt, tác phẩm “Cõi lá” là biểu tượng cho tình yêu của ông, nơi ông khéo léo mô tả vẻ đẹp của mùa xuân tại Thủ đô, hòa mình vào không khí thơ mộng, dịu dàng, khiến người đọc đắm chìm trong tình yêu thương đặc biệt dành cho Hà Nội.
Khởi đầu tác phẩm, mùa xuân hiện lên nhưng có vẻ nó đến muộn: “Bẽ bàng mùa xuân đến muộn. Khi ánh nắng đã chói lọi qua những lá non, báo hiệu mùa hè”. Mùa xuân chỉ đến khi tia nắng soi rọi qua những mầm lộc non mới nở. Mọi người trở nên hân hoan, phấn chấn, đặc biệt là trẻ con, hay có lẽ tác giả cũng đang cảm nhận như vậy: “Hay có lẽ mình cũng như thế?” Điều đó được thể hiện một cách tinh tế qua từ ngữ “Òa thức”, làm nổi bật hình ảnh con người và thiên nhiên thức tỉnh sau những ngày đông lạnh giá, chào đón một mùa xuân ấm áp và vui tươi. Trong không khí dễ chịu ấy: “Những chiếc lá non đu đưa trong gió tưởng như có tiếng chuông chùa huyền bí hoặc gọi về từ cõi thanh cao u tịch. Những đứa trẻ tan trường ríu rít dưới gốc cây như những thiên thần bước ra từ lá, nhiều người Hà Nội vô cùng bận rộn nhưng vẫn quay qua đoạn phố đông để ngắm nhìn những chiếc lá ngọt ngào như mật chảy tháng giêng”. Không khí trong lành, cảnh đẹp tươi mới và con người hạnh phúc, Hà Nội ơi! Hà Nội đẹp biết bao, làm cho những người ở xa phải nhớ mãi. Trong khoảnh khắc tiết trời dễ chịu đó, tác giả nhớ về người em gái ở xa: “Cô em gái của tôi sống xa Tổ quốc đã hai chục năm, mỗi lần gọi điện về, nó lại hỏi con đường ven Hồ Gươm mùa này lá đã rụng chưa? Lạ thật! Mỗi mùa cô ấy lại hỏi như vậy”. Không chỉ là cảnh đẹp, con người, mà cả cây cổ thụ đã trải qua hàng nghìn năm, chứng kiến biết bao biến động cũng khiến người ta nhớ mãi. Chúng vẫn đứng đó, mỗi mùa thay lá, những khoảnh khắc đơn sơ nhưng khiến người Hà Nội ở xa nhớ mãi. Muốn có cảm giác được sự biến đổi của từng chiếc lá, từng hàng cây, một điều nhỏ nhoi thôi, nhưng liệu bao giờ có thể thực hiện được. Một số người đã nhận xét rằng, có vẻ như những cây cổ thụ Hà Nội không quá quan tâm đến con người. Chứng cứ rõ nét nhất, in đậm trên thân cây “Những thân cây u sần mấu cục đầy thương tích do con người tạo ra”. Nhưng với tác giả, điều đó không có gì ngạc nhiên, vì chúng đã chia sẻ nhiều khó khăn cùng nhân dân Hà Nội, nếu “Những gốc sấu già Hà Nội lại nhẵn nhụi như những cây chò chỉ trên đường Hùng Vương?” thì mới là điều kì diệu. Lang thang trên con đường trong mùa xuân ấy, tác giả cảm nhận mọi khuôn mặt đều rạng rỡ, phấn khởi, đặc biệt là trẻ con, hay có lẽ tác giả cũng đang cảm nhận như vậy: “Hay tự nhận rằng mình như thế?” Nhà văn đặt ra câu hỏi đó.
Đỗ Phấn – người con trung thành với Hà Nội. Với tình cảm sâu sắc và tình yêu, ông đã giữ lại và chia sẻ thông qua những dòng văn. “Cõi lá” là minh chứng cho tình yêu này, nơi ông tài tình mô tả vẻ đẹp của mùa xuân tại Thủ đô, hòa mình vào không khí thơ mộng, dịu dàng, làm cho người đọc hiểu rõ hơn về tình cảm đặc biệt dành cho Hà Nội.