Gợi ý giải Câu 4 trang 128, SGK Ngữ Văn 11, tập một – Thực hành Tiếng Việt trang 127. Tham khảo: Phân tích đoạn trích, vận dụng kiến thức về đặc điểm của ngôn ngữ, tìm và chỉ ra.
Câu hỏi/Đề bài:
Phân tích những đặc điểm của ngôn ngữ trong đoạn trích sau:
Vũ Như Tô – Có việc gì mà bà chạy hớt ha hớt hải? Mặt bà cắt không còn hột máu.
Đan Thiềm (thở hổn hển) – Nguy đến nơi rồi… Ông Cả!
Vũ Như Tô – Lạ chưa, nguy làm sao? Đại Cửu Trùng chia năm đã được một phần.
Đan Thiềm – Ông trốn đi, mau lên không thì không kịp.
Vũ Như Tô – Sao bà nói lạ? Đài Cửu Trùng chưa xong, tôi nên đi đâu. Làm gì phải trốn?
Đan Thiềm – Ông nghe tôi! Ông trốn đi! Ông nghe tôi! Ông phải trốn đi mới được!
Vũ Như Tô – Làm sao tôi cần phải trấn? Bà nói rõ cho là vì sao? Khi trước tôi nhờ bà mách đường chạy trốn, bà khuyên không nên, bây giờ bà bảo tôi đí trốn, thế nghĩa là gì?
Hướng dẫn:
Phân tích đoạn trích, vận dụng kiến thức về đặc điểm của ngôn ngữ, tìm và chỉ ra, phân tích những đặc điểm của ngôn ngữ có trong đoạn trích trên.
Lời giải:
– Sử dụng ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày, ngữ điệu gấp gáp, vội vàng (Đan Thiềm), ngạc nhiên, bất ngờ ( Vũ Như Tô). Đồng thời còn sử dụng những phương tiện phi ngôn ngữ: cử chỉ, hành động “hớt ha hớt hải”, “mặt cắt không còn hột máu”, “thở hổn hển”… → Thể hiện hành động kịch, tâm trạng và thái độ, tính cách của nhân vật trong đoạn kịch.
– Các câu chữ, hệ thống dấu câu sử dụng ngắt nghỉ để thể hiện sự dồn dập, vội vã, đẩy tình huống truyện trở nên cao trào và kịch tính.