Hướng dẫn giải Câu 1 trang 41, SBT Ngữ văn 11, tập hai – Bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài trang 41 sách bài tập văn 11 – Cánh diều. Gợi ý: Đọc đoạn trích để xác định được chính xác các mâu thuẫn xuất hiện trong tác phẩm và chỉ ra.
Câu hỏi/Đề bài:
Căn cứ vào phần tóm tắt và đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, hãy cho biết có những mâu thuẫn nào trong tác phẩm? Mâu thuẫn nào là mâu thuẫn chính trong đoạn trích?
Hướng dẫn:
Đọc đoạn trích để xác định được chính xác các mâu thuẫn xuất hiện trong tác phẩm và chỉ ra được mâu thuẫn chính dựa vào những tình huống kịch cũng như tuyến nhân vật.
Lời giải:
Vũ Như Tô của Nguyễn Huy Tưởng là một tác phẩm phức tạp, trước tiên, vì nó hàm ẩn trong mình rất nhiều những mâu thuẫn.
Ở đây có mâu thuẫn giữa tài năng, khát vọng của Vũ Như Tô với toàn bộ tồn tại xã hội (không cho phép tài năng và khát vọng đó được nảy nở, được thực hiện)
Bên cạnh đó, dù hợp tác với nhau, dù có mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô và Lê Tương Dực. Vũ Như Tô muốn xây dựng Cửu Trùng Đài để tỏ tài năng, để tôn vinh vị thế của dân tộc. Điều này hoàn toàn trái ngược với mục tiêu hưởng lạc của Lê Tương Dực.
Cũng cần kể đến mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô với những người thợ và rộng hơn là với nhân dân: tuy yêu quý trân trọng những người thợ nhưng vì để thi công Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô phải trở nên lạnh lùng, phải cho chém những người bỏ trốn. Việc xây dựng Cửu Trùng Đài tốn kém cũng làm tăng gánh nặng sưu thuế cho nhân dân,khiến họ oán hận Vũ Như Tô chẳng kém gì oán hận Lê Tương Dực.
Ngoài ra, còn có sự xung đột nội bộ của giai cấp thống trị giữa một bên là Lê Tương Dực và một bên là quận công Trịnh Duy Sản. Mâu thuẫn này cũng đồng thời làm xuất hiện mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô với phe cánh khởi loạn của Trịnh Duy Sản. Vũ Như Tô bị kết án không phải chỉ bởi nhân dân mà còn bởi chính phe đối lập với Lê Tương Dực.
Đoạn kết là sự kết hợp cả hai mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô với nhân dân và phe khởi loạn.