Giải chi tiết Câu hỏi mục 2 trang 17 SGK Lịch sử 11 Cánh diều – Bài 2. Sự xác lập và phát triển của chủ nghĩa tư bản. Gợi ý: Bước 1: Đọc nội dung phần c, mục 2 trang 16, 17 SGK.
Câu hỏi/Đề bài:
Đọc thông tin, tư liệu và quan sát Hình 4, trình bày sự phát triển của chủ nghĩa tư bản từ tự do cạnh tranh sang độc quyền. Nêu các đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền.
Hướng dẫn:
Bước 1: Đọc nội dung phần c, mục 2 trang 16, 17 SGK.
Bước 2: Đọc nội dung tư liệu trang 17 để biết được các đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền.
Bước 3: Quan sát Hình 4 để hiểu được quyền lực to lớn của các tổ chức độc quyền ở nước Mỹ.
Lời giải:
– Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản từ tự do cạnh tranh sang độc quyền:
+ Chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh phát triển đến giai đoạn nhất định sẽ xuất hiện các tổ chức độc quyền.
+ Ở giai đoạn đầu, tư bản độc quyền chỉ có trong một số ngành, lĩnh vực, sức mạnh kinh tế chưa lớn. Càng về sau, sức mạnh của các tổ chức độc quyền càng tăng lên và từng bước chi phối toàn bộ nền kinh tế.
+ Cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX, chủ nghĩa tư bản bước sang giai đoạn phát triển mới – chủ nghĩa tư bản độc quyền.
– Các đặc điểm của chủ nghĩa tư bản độc quyền: Chủ nghĩa tư bản độc quyền có năm đặc điểm lớn, được Lê-nin nêu lên ở những năm đầu thế kỉ XX, đó là:
+ Sự tập trung sản xuất và tư bản đạt tới một mức độ phát triển cao, tạo ra những tổ chức độc quyền có một vai trò quyết định trong sinh hoạt kinh tế.
+ Sự hợp nhất tư bản ngân hàng với tư bản công nghiệp thành tư bản tài chính.
+ Việc xuất khẩu tư bản có một ý nghĩa quan trọng đặc biệt.
+ Sự hình thành những liên minh độc quyền quốc tế của tư bản để chia nhau thế giới.
+ Các cường quốc tư bản chủ nghĩa đã chia nhau xong đất đai trên thế giới.