Giải chi tiết Bài tập Bài 5 Bài 11: Cấu tạo hóa học của hợp chất hữu cơ (trang 67, 68, 69, 70, 71) – SGK Hóa học 11 Cánh diều. Hướng dẫn: Những hợp chất khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử được gọi là các chất đồng phân.
Câu hỏi/Đề bài:
a) Carboxylic acid Z là đồng phân cấu tạo của methyl acetate (CH3COOCH3). Viết công thức cấu tạo của Z.
b) X, Y là các chất đồng đẳng của Z. Viết công thức cấu tạo của X, Y biết rằng số nguyên tử carbon có trong phân tử mỗi chất X, Y đều nhỏ hơn số nguyên tử carbon có trong phân tử Z.
c) Có thể phân biệt carboxylic acid Z với methyl acetate dựa vào phổ hồng ngoại của chúng không? Vì sao?
Hướng dẫn:
– Những hợp chất khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử được gọi là các chất đồng phân của nhau. Các chất có thứ tự liên kết khác nhau giữa các nguyên tử, do đó có cấu tạo hoá học khác nhau, được gọi là các đồng phân cấu tạo. Đồng phân cấu tạo được chia thành các loại: đồng phân về mạch carbon, đồng phân về nhóm chức, đồng phân về vị trí nhóm chức.
– Những hợp chất có thành phần phân tử hơn hoặc kém nhau một hay nhiều nhóm CH2 và có tính chất hoá học tương tự nhau là những chất đồng đẳng, chúng hợp thành dãy đồng đẳng.
– Nhóm chức là nguyên tử hay nhóm nguyên tử gây ra những tính chất hoá học đặc trưng của hợp chất hữu cơ. Có thể xác định được nhóm chức trong phân tử hợp chất hữu cơ dựa vào tín hiệu hấp thụ đặc trưng trên phổ hồng ngoại của nó.
Lời giải:
a) Công thức cấu tạo của carboxylic acid Z: CH3CH2COOH
b) Vì X và Y có số nguyên tử carbon nhỏ hơn Z nên X và Y có công thức cấu tạo là: HCOOH; CH3COOH.
c) Có thể phân biệt carboxylic acid Z với methyl acetate dựa vào phổ hồng ngoại vì nhóm chức của carboxylic acid Z (-COOH) khác với nhóm chức của methyl acetate (-COO-).