Đáp án Mẫu 3 Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn – Văn mẫu 10 Kết nối tri thức.
Câu hỏi/Đề bài:
Lời giải:
Nguyễn Dữ là một danh sĩ thời Lê sơ, thời nhà Mạc và là tác giả của “Truyền kỳ mạn lục”, một tác phẩm truyền kỳ nổi tiếng tại Việt Nam được coi là áng “thiên cổ kì bút”. “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một trong số hai mươi truyện viết bằng chữ Hán, tiêu biểu trong “Truyền kì mạn lục”. Truyện đã xây dựng thành công hình tượng nhân vật chính Ngô Tử Văn với tinh thần khẳng khái, cương trực và giàu lòng dũng cảm.
“Truyền kì mạn lục” được viết bằng tản văn xen lẫn biền văn và thơ ca, từ khúc, cuối mỗi truyện thường có lời bình của tác giả. Nội dung tác phẩm có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc. Tác giả lấy xưa để nói nay, lấy cái “kì” để nói cái “thực”. “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một trong những truyện tiêu biểu trong tập “Truyền kì mạn lục” khẳng định tính dân tộc, tinh thần yêu nước và ý chí chiến đấu cho chính nghĩa thông qua việc xây dựng thành công nhân vật Ngô Tử Văn.
Mở đầu truyện, Nguyễn Dữ giới thiệu lai lịch Ngô Tử Văn với cách giới thiệu quen thuộc, truyền thống trong văn học cổ gồm tên, quê quán, tính tình: “Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực”. Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn tạo cho người đọc ấn tượng về Ngô Tử Văn – một trí thức khẳng khái, dũng cảm. Sự dũng cảm ấy thể hiện ngay ở việc đốt đền của chàng. Lí do Tử Văn đốt đền bởi tức giận không chịu được cảnh yêu tà tác oai tác quái hại dân. Chàng đã dám đứng lên trừ yêu diệt quái giúp dân làng. Trước khi đốt đền, chàng đã chuẩn bị kĩ lưỡng: “tắm gội sạch sẽ, khấn trời”. Tử Văn làm việc ghê gớm một cách cẩn trọng, công khai, xuất phát từ một ý thức rõ ràng, muốn lấy lòng trong sạch, muốn lấy thái độ chân thành của mình để được trời đồng tình, ủng hộ. Sau khi đốt đền, mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, chỉ có chàng vẫn ngất ngưởng tự nhiên bởi chàng tin vào việc chính nghĩa mình làm. Ngô Tử Văn hiện lên là một trí thức cương trực, là hình ảnh của kẻ sĩ vì dân.
Sự cương trực của chàng càng được thể hiện rõ ràng qua cuộc đối thoại với hồn ma Bách hộ họ Thôi, qua cuộc đối chất ở Minh ti,… Sau khi đốt đền, Tử Văn bị hồn ma làm cho sốt rét. Sau đó khi gặp thì hồn ma mắng mó, đe dọa và quyết kiện chàng tại Phong đô. Trái ngược với sự tức giận của hồn ma, Tử Văn vẫn mặc kệ, ngồi ngất ngưởng tự nhiên. Với bản tính rất kiên cường, chàng không sợ những lời đe dọa, chàng luôn tự tin vào việc mình làm là chính nghĩa. Bởi vậy, trong cuộc gặp gỡ với Thổ công, khi Thổ công nói sẽ giúp đỡ, cung cấp sự thật, chứng cớ thì Tử Văn càng quyết tâm làm việc nghĩa tới cùng.
Tử Văn bị bắt xuống Minh ti rùng rợn với những tên quỷ Dạ Xoa, đều mắt xanh tóc đỏ, hình dáng nanh ác, nhưng Tử Văn không hề sợ ma quỷ. Khi bị Diêm Vương buộc tội, Tử Văn kêu oán, sau đó chàng vạch mặt tên bại tướng bằng lời lẽ cứng cỏi: “Nếu nhà vua không tin lời tôi, xin tư giấy đến đền Tản Viên để hỏi, không đúng như thế, tôi xin chịu thêm tội nói càn”. Trải qua một cuộc xung đột đầy đối chất, cuối cùng lòng nghĩa khí của Tử Văn đã thắng lợi vẻ vang. Qua cuộc đối chất ở âm phủ, Ngô Tử Văn hiện lên là một người ngay thẳng, là người tiêu biểu cho kẻ sĩ nước Nam: cương trực, dám đấu tranh vì lẽ phải tới cùng.
Đặc biệt, lời bình cuối chuyện của người viết càng tô đậm thêm vẻ đẹp của Ngô Tử Văn: “Người ta thường nói: Cứng thì gãy, kẻ sĩ lo không cứng mà thôi, còn gãy, không gãy là việc trời. Sao nên đoán trước là sẽ gãy mà chịu đổi cứng ra mềm? Ngô Tử Văn chỉ là một anh áo vải. Duy giữ được cái cứng nên dám đốt cháy đền tà, bẻ gãy yêu quỷ, chỉ một hành động mà cái tức của thần, của người đều được rửa sạch, vì thế mà rạng danh với Minh Tào, rồi được trao chức vị để đền công, thật là xứng đáng. Làm kẻ sĩ chớ kiêng sợ sự cứng cỏi”. Lời bình như đề cao thêm sự cứng cỏi trong con người Ngô Tử Văn. Đó là cái cứng cỏi vì chính nghĩa, dù có nhất thời chịu khuất, nhưng chắc chắn được mọi người ủng hộ và nhất định sẽ chiến thắng nhờ có sự ủng hộ ấy.
Với cốt truyện được kết cấu như một xung đột đầy kịch tính có mở đầu, có xung đột, có phát triển, có đỉnh điểm và có kết thúc, cách xây dựng nhân vật theo hai tuyến thiện và ác, kết hợp sử dụng các yếu tố kì ảo, truyện đã xây dựng thành công nhân vật Ngô Tử Văn cương trực, thẳng thắn, là hình ảnh của kẻ sĩ nước Việt bất khuất, chính trực. Thông qua nhân vật Ngô Tử Văn, Nguyễn Dữ khéo léo thể hiện niềm tin vào công lí, chính nghĩa thắng gian tà, thiện thắng ác.
Ngô Tử Văn là một nhân vật đại diện cho chính nghĩa, là kết tinh vẻ đẹp của kẻ sĩ cương trực, yêu nước, thương dân. Ta hiểu vì sao “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” nói riêng và “Truyền kì mạn lục” nói chung được xem là “thiên cổ kì bút” của cả dân tộc.
Phân tích về Ngô Tử Văn – Mẫu 3
Nguyễn Dữ là một nhà văn được biết đến với thành công ở thể loại truyền kỳ khi biên tập lại những chuyện kì ảo được lưu truyền trong dân gian. Đặc biệt, tác phẩm “Truyền kì mạn lục” ra đời trong nửa đầu thế kỉ XVI của ông đã được ca ngợi là “một thiên cổ tùy bút”. Trong đó, nổi bật là “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” với vẻ đẹp trong phẩm chất và tính cách của nhân vật Ngô Tử Văn.
Mở đầu câu chuyện, tác giả đã đưa người đọc đến với nhân vật qua cách miêu tả một cách trực tiếp. Ngô Tử Văn tên gọi là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn có tính khảng khái, nóng nảy, thấy sự tà gian thì không thể chịu được. Khắp vùng Bắc thường khen Tử Văn là người cương trực. Qua lời giới thiệu trực tiếp ngắn gọn, người đọc phần nào cũng đã có những hiểu biết và nhận định cơ bản về tính cách nhân vật.
Theo mạch truyện kể, tác giả đã cho thấy ngay biểu hiện thể tính cách của con người Tử Văn khi có hành động đốt đền để giúp dân trừ bạo. Trong làng của chàng có một ngôi đền linh thiêng, rất được dân làng tôn kính. Tuy nhiên cuối đời nhà Hồ, quân Ngô tràn sang xâm lược, lấn cướp nên vùng ấy trở thành chiến trường. Bộ tướng của Mộc Thanh có một viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, cướp ngôi đền từ tay Thổ công và từ đấy tác oai tác quái trong dân gian khiến người dân trong vùng sợ hãi. Ngô Tử Văn thấy vậy tức quá. Một hôm tắm gội sạch sẽ, khấn trời rồi quyết định châm lửa đốt đền mặc cho mọi người khuyên can. Theo quan niệm tín ngưỡng dân gian, đốt đền là hành động bất kính, báng bổ thần linh.
Tuy nhiên, xét theo lý lẽ, ngôi đền vống chẳng những không mang lại an lành mà còn gây hại cho nhân dân. Do vậy hành động đốt đền của Tử Văn không hề sai trái mà đó là hành động thể hiện rõ một tinh thần khẳng khái, cương trực, vì dân trừ bạo với tinh thần dân tộc diệt trừ hồn ma tên giặc xâm lược. Thêm vào đó, trước khi đốt đền chàng đã tắm gội sạch sẽ, khấn trời, cho thấy thái độ trang nghiêm, tôn trọng thần linh. Sau khi đốt đền, Ngô Tử Văn “vung tay không cần gì cả” cho nên đây không phải là suy nghĩ bồng bột, liều lĩnh nhất thời, cũng không phải vì danh lợi mà vì nghĩa vong thân.
Là một người quyết đoán nên sau khi đốt đền xong Ngô Tử Văn không suy nghĩ quá nhiều mà vẫn ung dung. Lúc bị hồn ma Bách hộ họ Thôi xưng là cư sĩ đến chửi mắng, dọa nạt đòi chàng dựng trả đền nhưng Tử Văn vẫn mặc kệ, ngồi ngất ngưởng điềm nhiên. Đó là thái độ tin tưởng vào chính nghĩa, tin tưởng vào những việc mình đã làm là hoàn toàn đúng đắn. Sau đó thổ công là một ông già áo vải mũ đen phong độ nhàn nhã tính khiêm tốn xuất hiện khiến Ngô Tử Văn ngạc nhiên “sao nhiều thần quá vậy”. Khi nghe thổ công kể rõ sự tình thì chàng lại muốn kiện Diêm Vương vì chàng vẫn tin tưởng vào công lý và chính nghĩa.
Khi bị bắt xuống Minh ti vì hồn ma tướng giặc kiện Diêm Vương việc Ngô Tử Văn đốt đền nhưng với tính cách cương trực nên Tử Văn không hề sợ hãi. Tướng giặc đã giả mạo thổ thần, làm hại dân còn các thần ở những đền miếu lân cận ăn của đút nên bao che cho kẻ ác, các phán quan Diêm Vương chưa làm hết trách nhiệm, không theo sát thực tế nên hắn có thể qua mắt được Diêm Vương. Diêm Vương thấy đó mà quát nạt Tử Văn và bênh vực tên tướng giặc. Dù vậy nhưng Tử Văn không hề run sợ mà vẫn cứng cỏi, bình tĩnh minh oan cho mình. Khi tên tướng giặc đổi giọng nhân nghĩa nhờ Diêm vương cử người đến đền Tản Viên lấy chứng cứ thì Tử Văn đã nhanh trí yêu cầu đính thân Diêm Vương đến đền để xác minh. Sau khi đã làm rõ mọi việc thì hồn ma tên tướng họ Thôi bị giam nhốt vào ngục Cửu U, Diêm Vương đã mắng trừng phạt các quan đã bao che, thiếu trách nhiệm và ban thưởng cho Tử Văn. Cuối cùng công lý đã chiến thắng cái gian ác.
Chính hành động trượng nghĩa ấy không chỉ giúp Tử Văn minh oan mà còn được sống trở lại, ban thưởng xôi lợn và ban cho chức phán sự đền Tản Viên. Phán sự là chức quan xét xử các vụ kiện tụng, giúp tìm ra và thực thi công lý. Đây là chức quan mà Ngô Tử Văn xứng đáng được nhận vì chàng là người dám đứng ra bảo vệ công lí, chính nghĩa đến cùng. Sự chiến thắng và được ban chức quan của Tử Văn là phần thưởng hoàn toàn xứng đáng, khẳng định chân lý, lẽ phải sẽ luôn chiến thắng tà ác và thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Công bằng, hạnh phúc chỉ đến khi con người cương trực biết đứng lên đấu tranh với cái xấu, cái ác và sự tà gian.
“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” có nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, giàu kịch tính kết hợp yếu tố kì ảo cùng nghệ thuật tương phản xuyên suốt và cách xây dựng nhân vật sáng tạo. Qua hình tượng Ngô Tử Văn, tác giả ca ngợi chính nghĩa, tinh thần quyết liệt chống lại tà gian. Đồng thời cũng ngụ ý phê phán hiện thực xã hội đương thời của Nguyễn Dữ và đúc kết bài học nhân sinh cùng niềm tin vào lẽ phải, tin vào điều đúng đắn. Tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc bài học sâu sắc về lòng tin vào lẽ phải vào chính nghĩa và có tinh thần đứng lên đấu tranh để tạo ra một xã hội tốt đẹp hơn.