Thực hành tiếng việt trang 104 (tiếp): Soạn B. Cùng với màu sắc là “hình”, “bóng”. Thơ Tố Hữu để lại trong ki ức độc giả rất nhiều “hình bóng”….

Câu hỏi/Đề bài:

Phân tích tác dụng của những kiểu trích dẫn, chú thích trong các đoạn văn sau:

a. Với Nam Việt Đế Lý Bí, lần đầu tiên Việt Nam xưng “đế một phương”, lần đầu tiên miền trung tâm Hà Nội có thành xây đắp (“thành Tô Lịch”), có chia thờ Phật (chùa Khai Quốc – Mở Nước, nay là chùa Trấn Quốc), có một mô hình quân chủ Phật giáo, vừa giống mà lại khác Trung Hoa, cháu nổi tiếp ông làm vua, xưng là Phật tử (con Phật) chứ không như vua Trung Hoa xưng là Thiên tử (con Trời).

(Trần Quốc Vương)

b. Cùng với màu sắc là “hình”, “bóng”. Thơ Tố Hữu để lại trong ki ức độc giả rất nhiều “hình bóng”. Bài “Bà mà Hậu Giang” được khép lại bằng “bóng mà”: “Nước non muốn quỷ ngàn yêu / Còn in bóng mà sớm chiếu Hậu Giang”. Trong bài “Lên Tây Bắc” có cái bóng rất kì vĩ của anh Vệ quốc quân: “Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều / Bóng dài lên đình dốc cheo leo” (“Thơ Tổ Hữu”, trang 149). Về quê mẹ Tom, “bâng khuâng chuyện cũ”, Tổ Hữu không quên: “Đêm đêm chó sủa làng bên động / Bóng mẹ ngồi canh lẫn bóng cổn”, “Bóng mẹ ngồi trông, vọng nước non”, Ông xót xa: “Ôi bóng người xưa, đã khuất rồi / Tròn đôi nấm đất trảng chân đổi” (“Thơ Tổ Hữu”, trang 268).

(Lã Nguyên)

Hướng dẫn:

– Nắm được khái niệm, phân loại trích dẫn, chú thích

– Đọc các đoạn văn cho sẵn ở đề bài

– Chỉ ra và phân tích tác dụng của những kiểu trích dẫn, chú thích trong đoạn văn đó

Lời giải:

a) Trích dẫn: Trực tiếp (VD: “đế một phương”; “thành Tô Lịch”)

Chú thích: Chú thích chính văn (VD: (“Thành Tô Lịch”); (chùa Khai Quốc – Mở Nước, nay là chùa Trần Quốc); (con Phật); (con Trời))

b) Trích dẫn: Trực tiếp (VD: “hình”; “bóng”; “hình bóng”; “Bà má Hậu Giang”; “bóng má”…)

Chú thích: Chú thích chính văn (VD: (“Thơ Tố Hữu”, trang 149); (“Thơ Tố Hữu”, trang 268))

→ Tác dụng: Mang tính xác thực, làm cụ thể hóa, làm sinh động, phong phú nội dung văn bản.