Hướng dẫn giải Câu 1 Bài tập tiếng Việt trang 30 sách bài tập văn 10 – Cánh diều (trang 30) – SBT Văn 10 Cánh diều. Gợi ý: Đọc kĩ các ngữ liệu để phân tích tính liên kết, mạch lạc trong đoạn văn.
Câu hỏi/Đề bài:
Xác định câu chủ đề và phân tích tính liên kết, tính mạch lạc trong các đoạn văn sau:
a. Nguyễn Trãi đã ý thức rõ ràng tự giác về chức năng chiến đấu của văn chương, tự hào khi đã biết dùng ngòi bút như một vũ khí. Ở nhà văn này, có sự gắn bó mật thiết giữa sự nghiệp và văn chương, giữa con người hành động và con người sáng tác. Sự nghiệp càng lớn, công tích càng cao, đức độ càng day, thì sáng tác càng hay, càng có giá trị, từ đó hình thành nên nhà văn – chiến sĩ. Nguyễn Trãi ngày xưa, Bác Hồ ngày nay là những nhà văn như thế. (Bùi Duy Tân)
b. Kể ra người dùng binh giỏi là ở chỗ biết rõ thời thế mà thôi. Được thời có thế, thì mất biến thành còn, nhỏ hoả ra lớn; mất thời thất thế, thì mạnh hoá ra yếu, yên lại chuyên nguy. Sự thay đội ấy chỉ ở trong khoảnh khắc trở bàn tay mà thôi, nay các ông không hiểu rõ thời thế, lại trang sức bằng lời dối trá, thế chẳng phải là hạng thất phu hèn kém ư? Sao đáng để cùng bàn việc binh được? (Nguyễn Trãi)
c. Tất cả những điều ấy chẳng phải đã khiến cho Nguyên Khuyến hiện ra giữa chốn vườn Bùi như một cây “cô trúc” thanh cao hay sao? Thân “cô trúc” chỉ cần một gợn gió nhẹ thôi cũng đủ xao mình, trăn trở! Giữa nơi yên mà nào nó có yên? Và làm sao biết trong cõi riêng của ba bài thu kia, thân “cô trúc” ấy còn “lơ phơ”, còn “hắt hiu”, còn bất an ghế đến thế kỉ nào? (Chu Văn Sơn)
Hướng dẫn:
Đọc kĩ các ngữ liệu để phân tích tính liên kết, mạch lạc trong đoạn văn.
Lời giải:
a. Câu chủ đề: Nguyễn Trãi đã ý thức rõ ràng tự giác về chức năng chiến đấu của văn chương, tự hào khi đã biết dùng ngòi bút như một vũ khí.
Tính mạch lạc: các câu trong đoạn thống nhất về chủ đề của đoạn và các ý triển khai chủ đề của đoạn văn bằng các ý nhỏ theo logic sau: “chức năng chiến đấu của văn chương”. Các câu 3, 4, 5 đều triển khai ý của câu 1 – câu mang chủ đề của đoạn văn.
Tính liên kết: sử dụng chặt chẽ các phương thức liên kết và phương tiện liên kết phù hợp, hiệu quả: phép nối, phép lặp, phép thế.
b. Câu chủ đề: Kể ra người dùng binh giỏi là ở chỗ biết rõ thời thế mà thôi.
Tính mạch lạc: các câu trong đoạn văn thống nhất về chủ đề của đoạn và các ý triển khai chặt chẽ.
Tính liên kết: sử dụng chặt chẽ các phương thức liên kết và phương tiện liên kết phù hợp, hiệu quả: phép nối, phép lặp.
c. Câu chủ đề: Tất cả những điều ấy chẳng phải đã khiến cho Nguyên Khuyến hiện ra giữa chốn vườn Bùi như một cây “cô trúc” thanh cao hay sao?
Tính mạch lạc: các câu sau triển khai ý chủ đề của đoạn văn để lí giải như thế nào là khí tiết thanh cao của Nguyễn Khuyến được thể hiện qua chùm thơ thu, tất cả đều hướng về chủ đề của đoạn văn.
Tính liên kết: sử dụng chặt chẽ các phương thức liên kết và phương tiện liên kết phù hợp, hiệu quả: phép nối, phép lặp, phép thế.