Giải chi tiết Đáp án Đề thi giữa kì 2 – Đề số 1 – Đề thi đề kiểm tra Văn 10 Chân trời sáng tạo. Hướng dẫn: Đọc kĩ bài thơ và chú ý các dấu hiệu hình thức (số từ, số câu.
Câu hỏi/Đề bài:
Phần I. ĐỌC HIỂU
|
Câu 1: Dòng nào nói đúng về đặc điểm hình thức chính của bài thơ? A. Thơ tự do, chia khổ không đều, gieo vần liền B. Thơ tự do; mỗi khổ 4 dòng; gieo vần, số tiếng trong dòng thơ linh hoạt C. Thơ hỗn hợp, dòng, khổ dài ngắn khác nhau D. Thơ tự do, các khổ dài, không có vần |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ và chú ý các dấu hiệu hình thức (số từ, số câu, gieo vần…)
Lời giải:
Đặc điểm hình thức của bài thơ: Thơ tự do; mỗi khổ 4 dòng; gieo vần, số tiếng trong dòng thơ linh hoạt
→ Đáp án B
|
Câu 2: Dòng nào nói lên đề tài của bài thơ? A. Người lính B. Nỗi nhớ bạn bè C. Chiến tranh và kí ức D. Hậu chiến |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ, chú ý những chi tiết và hình ảnh được lặp lại và rút ra kết luận về đề tài
Lời giải:
Bài thơ viết về đề tài người lính thông qua các hình ảnh: lửa khói, đạn, khẩu súng, lối giao liên,…
→ Đáp án A
|
Câu 3: Dòng nào nói lên ý nghĩa của cụm từ “Là cái phương”, “phương ấy”? A. Lặp lại nhiều lần như điệp khúc khẳng định phương ấy là nỗi nhớ da diết, là dòng cảm xúc mãnh liệt trong tâm hồn nhà thơ. B. Lặp lại nhiều lần như điệp khúc khẳng định nỗi nhớ của nhà thơ đang hướng về phương ấy C. Lặp lại nhiều lần như điệp khúc khẳng định phương ấy có đồng đội của nhà thơ đang chờ D. Lặp lại nhiều lần như điệp khúc khẳng định phương ấy là nơi chứa những kỉ niệm không thể phai mờ |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ
Phân tích ý nghĩa cụm từ “là cái phương”, “phương ấy”
Lời giải:
Điệp khúc “là cái phương”, “phương ấy” lặp lại muốn khẳng định phương ấy là nỗi nhớ da diết, là dòng cảm xúc mãnh liệt trong tâm hồn nhà thơ.
→ Đáp án A
|
Câu 4: Trong kí ức của nhà thơ, phương ấy đã gợi nhớ những điều gì? A. Tình yêu với cô gái giao liên khi bị thương B. Sự hủy diệt của bom đạn, chờ thư mẹ, nhớ mẹ; nơi mất đồng đội; nơi mình bị thương; nơi mình gánh trách nhiệm với đất nước C. Sự hủy diệt của bom đạn; chờ thư mẹ, nhớ mẹ; nơi mất đồng đội D. Sự hủy diệt của bom đạn; chờ thư mẹ, nhớ mẹ; nơi mất đồng đội; nơi mình bị thương; xác định sẽ hy sinh |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ
Chú ý những câu thơ khi tác giả nhớ về phương ấy
Lời giải:
Phương ấy đã gợi nhắc nhà thơ nhớ đến: Sự hủy diệt của bom đạn, chờ thư mẹ, nhớ mẹ; nơi mất đồng đội; nơi mình bị thương; nơi mình gánh trách nhiệm với đất nước
→ Đáp án B
|
Câu 5: Những hình ảnh nào gợi sự hủy diệt của bom đạn, chất độc hóa học thời chiến tranh A. Mùi cỏ cháy; không tiếng gà cất gáy; cỏ cháy rát hoàng hôn B. Không tiếng gà cất gáy; cỏ cháy rát hoàng hôn; dãy kẽm gai dài C. Mùi cỏ cháy; không tiếng gà cất gáy; sao rơi D. Mùi cỏ cháy; cỏ cháy rát hoàng hôn |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ
Chú ý những hình ảnh gợi sự hủy diệt của bom đạn, chất độc hóa học thời chiến tranh
Lời giải:
Những hình ảnh gợi sự hủy diệt của bom đạn, chất độc hóa học thời chiến tranh: Mùi cỏ cháy; không tiếng gà cất gáy; cỏ cháy rát hoàng hôn
→ Đáp án A
|
Câu 6: Cụm từ: sao quá bồn chồn diễn tả tâm trạng của nhà thơ ở thời điểm nào? A. Khi chờ thư mẹ B. Ngóng chờ về phương ấy C. Khi khẩu súng nắm trên tay D. Khi lá xanh kì lạ trút trong đời |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ
Chú ý khổ thơ xuất hiện cụm từ
Lời giải:
Cụm từ: sao quá bồn chồn diễn tả tâm trạng của nhà thơ ở thời điểm khi nhà thơ đang ngóng chờ về phương ấy
→ Đáp án B
|
Câu 7: Dòng thơ nào cho thấy cảnh chiến trường và đồng đội của nhân vật trữ tình được gợi ra từ kí ức? A. Đêm trong suốt áp ngực vào phương ấy B. Gặp lại mùi cỏ cháy suốt thời trai C. Mặt trận xưa, đồng trưa đưa cỏ mật D. Cả B và C |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ các dòng thơ
Phương pháp loại trừ
Lời giải:
Dòng thơ cho thấy cảnh chiến trường và đồng đội của nhân vật trữ tình được gợi ra từ kí ức:
– Gặp lại mùi cỏ cháy suốt thời trai
– Mặt trận xưa, đồng trưa đưa cỏ mật
→ Đáp án D
|
Câu 8: Dòng nào nói lên tình cảm, cảm xúc bao trùm bài thơ? A. Nhớ thương, trân trọng, tự hào ngợi ca người lính hy sinh vì Tổ quốc. B. Buồn đau vì những đồng đội đã hy sinh C. Day dứt, ân hận vì không kịp khóc khi bạn hi sinh D. Tự hào vì đã dâng hiến tuổi trẻ cho Tổ quốc |
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ
Rút ra tình cảm, cảm xúc bao trùm bài thơ
Lời giải:
Cảm xúc bao trùm bài thơ đó là tâm trạng nhớ thương, tấm lòng trân trọng, tự hào ngợi ca người lính hy sinh vì Tổ quốc.
→ Đáp án A
Câu 9: Phân tích hiện thực được phản ánh và vẻ đẹp tâm hồn của người lính trẻ trong khổ thơ sau:
Cái chiến hào tha thiết ở trong tôi
Xanh thăm thẳm lưng đèo giao thừa tới
Người con gái cõng mình qua đạn xối
Tình yêu thầm, kín lại lối giao liên. (1đ)
Hướng dẫn:
Đọc kĩ đoạn thơ
Chú ý những hình ảnh phản ánh hiện thực và nét đẹp tâm hồn của người lính
Lời giải:
– Hiện thực chiến tranh khốc liệt cảnh chiến hào, đạn xối; Người con gái cõng – khi bị thương
– Tình cảm thầm kín với cô giao liên khiến chiến hào trở nên tha thiết, khiến màu xanh lưng đèo thăm thẳm hơn
→ Thể hiện đồng thời chiến tranh và tình cảm thiêng liêng, rung động trong tâm hồn người lính trẻ làm dịu đi sự ác liệt của chiến tranh, tiếp thêm sức mạnh tinh thần nơi chiến trường
– Khổ thơ thể hiện tinh tế vẻ đẹp lãng mạn trong tâm hồn người lính dũng cảm, nhạy cảm lạc quan…
Câu 10: Bài thơ “Phương ấy” – Hoàng Nhuận Cầm cho em nhận thức gì về hiện thực chiến tranh, về lẽ sống của những người lính trẻ trong kháng chiến chống Mỹ? Sưu tầm 2 câu thơ nói về trách nhiệm của những người lính thời chống Mỹ đối với Tổ quốc(1đ)
Hướng dẫn:
Đọc kĩ bài thơ và nêu cảm nhận của bản thân về hiện thực chiến tranh, về lẽ sống của những người lính trẻ trong kháng chiến chống Mỹ
Sưu tầm 2 câu thơ
Lời giải:
– Học sinh tự trả lời theo nhận thức của cá nhân, chú ý bám sát hiện thực được phản ánh qua hình ảnh, từ ngữ của văn bản thơ
– Có thể tham khảo gợi ý sau:
+ Hiện thực chiến tranh vô cùng khốc liệt: đời sống vật chất, tinh thần của người lính đều diễn ra dưới mưa bom, bão đạn; liên tục phải đối mặt với thương vong; có lúc không kịp khóc thương, tiễn biệt đồng đội.
+ Lẽ sống: Người lính chiến đấu quả cảm, giàu tình cảm, lạc quan; khi đối mặt với hiểm nguy là khi tình yêu Tổ quốc dâng lên mãnh liệt nhất; người lính luôn nghĩ về trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc.
– Sưu tầm 2 câu thơ:
+ “Chúng tôi đi không tiếc cuộc đời mình
Nhưng tuổi hai mươi làm sao không tiếc
Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi còn chi Tổ quốc” (Thanh Thảo)
+ Cả thế hệ dàn hàng gánh đất nước trên vai (Bằng Việt)
+ Ta đi hôm nay đã không là sớm
Đất nước hành quân mấy chục năm rồi.
Ta đến hôm nay cũng không là muộn
Đất nước còn đánh giặc chưa thôi (Phạm Tiến Duật)
PHẦN II. VIẾT
Câu 1:
a. Phát hiện những chi tiết, sự việc liên quan giữa những bức ảnh, ngữ liệu trên với bài thơ Phương ấy- Hoàng Nhuận Cầm.
Hướng dẫn:
Quan sát kĩ bức ảnh và ngữ liệu
Rút ra chi tiết, sự việc tương đồng
Lời giải:
– Những chi tiết, sự việc liên quan: Cỏ cháy; yếu tố bi hùng (sự hy sinh và tình yêu Tổ quốc, lý tưởng sống…); Cuộc kháng chiến chống Mỹ; tác giả Hoàng Nhuận Cầm (biên kịch phim và bài thơ Phương ấy)
b. Cho biết các phương tiện chuyển tải thông tin ấy nhằm mục đích gì? Từ đó hãy đánh giá thái độ, tình cảm của thế hệ ngày nay đối với lịch sử và những người lính ấy đã hy sinh trong chiến tranh vệ quốc.
Hướng dẫn:
Rút ta mục đích các phươn tiện
Liên hệ thực tế để đánh giá thái độ, tình cảm của thế hệ ngày nay
Lời giải:
– Chuyển tải thông tin ấy nhằm mục đích: ngợi ca, tôn vinh những người lính đã hy sinh vì Tổ quốc; tái hiện chiến tranh khốc liệt.
– Đánh giá thái độ, tình cảm của thế hệ ngày nay: tôn trọng lịch sử; biết ơn, nhớ ơn những người lính đã hy sinh vì Tổ quốc; thấu hiểu lịch sử dân tộc…
Câu 2: Viết bài văn
Hướng dẫn:
Sử dụng những kiến thức đã học và kinh nghiệm của bản thân để hoàn thành yêu cầu
Lời giải:
|
Bài luận về bản thân để ứng tuyển tham gia vị trí trưởng ban truyền thông cho Dự án Bản anh hùng ca thành cổ Quảng Trị |
||
|
Phần chính |
Điểm |
Nội dung cụ thể |
|
Mở bài |
0.25 |
– Nêu vấn đề của bài viết: mong muốn ứng tuyển… – Khả năng đáp ứng tốt các yêu cầu của bản thân. |
|
Thân bài |
2.00 |
– Giới thiệu khái quát về bản thân (tên, học vấn, vị trí, mong muốn hiện tại) – Năng lực để thực hiện: + Yêu thích, hiểu biết về lịch sử, thơ văn viết về chiến tranh và sự hi sinh của những người lính… +Sẵn sàng dành thời gian, tâm huyết để tham gia + Khả năng đảm bảo vị trí: có kinh nghiệm về điều hành (minh chứng): kĩ năng CNTT; viết bài truyền thông đa phương thức; kỹ năng xử lý hình ảnh, âm thanh…) – Cam kết thực hiện các yêu cầu *Lưu ý: – Gắn kết thông tin với các trải nghiệm của cá nhân. – Dùng yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm, phương tiện đa phương thức hỗ trơ – Lần lượt trình bày các luận điểm (dùng lí lẽ, dẫn chứng để thuyết phục). – Bài viết phải thể hiện rõ phát hiện, quan điểm riêng của bạn về vấn đề đang được quan tâm |
|
Kết bài |
0.5 |
– Khẳng định nguyện vọng, khả năng hoàn thành công việc – Cảm ơn về sự quan tâm và xét duyệt |
|
Yêu cầu khác |
0.25 |
– Bài viết thể hiện rõ đặc trưng thể loại: luận về bản thân – Diễn đạt rõ ý; lập luận logic; suy luận, bình luận phù hợp với văn hóa dân tộc |